شب یلدا یا شب چله آخرین روز فصل پاییز، شب اول زمستان و بلندترین شب سال است. یکی از آداب و رسوم ایرانی ها شب یلداست که همه با سنت های این شب به خوبی آشنا هستیم اما شب یلدا برای دخترانی که به تازگی ازدواج کرده اند یا در مراحل نامزدی و عقد به سر می برند، حال و هوای دیگری دارد.
شب یلدای تازه عروس ها
از قدیم در خانواده های ایرانی رسم بوده که اگر عضو جدیدی همچون عروس و یا داماد به خانواده اضافه می شود ، اولین شب یلدا برایش کادو هایی همچون طلا و جواهرات و زیورآلات و لباس مانند روسری و دامن و مانتو و کیف و کفش و لوازم آرایشی و آجیل و میوه و مرغ و ماهی و گوشت و… تهیه می کنند
با نزدیک شدن به شب یلدای امسال، خانواده هایی که پسر عقد کرده دارند و نشان و نامزد کردند، رسم است که با خرید کادو و هدایایی به همراه میوه و شیرینی به منزل آنها بروند و هدیه عروس خانم را تقدیم کنند.
شب یلدا یکی از پرخاطره ترین و زیباترین شب‌ها برای عروس و دامادهایی است که در دوران نامزدی خود به سر می برند هست. رسم است در دوران عقد یا اولین سال ازدواج عروس و داماد، خانواده داماد شب نشینی شب یلدا را در منزل خانواده عروس بگذراند. این مراسم که به آن شب چله ای نیز گفته می شود آداب خاصی دارد.
بنا بر رسوم ما ایرانی ها خانواده داماد در شب یلدا به منزل خانواده تازه عروس می روند و برای عروس کادویی به نام شب چله ای می برند. خانواده عروس نیز خودشان را برای پذیرایی از خانواده تازه داماد آماده می‌کنند. گاهی اوقات خانواده های نزدیک نیز آنها را همراهی کرده و همگی با هم طولانی ترین شب سال را جشن می گیرند.
شب یلدا در قدیم، طبق کشی به خانه عروس!
یلدایی عروس و بردن هدایا برای عروس در شب یلدا یک سنتی که در برخی از اقوام و خانواده های ایرانی در بعضی از شهرها باب شده اشت. این رسم و آیین که در قدیم در ایران وجود داشته این است که خانواده داماد در این شب همراه با طبق ها یا خوانچه های پیش کشی از خوراکی های تزئین شده مخصوص این شب راهی خانه عروس می شدند. میوه‌هایی مانند انار، خرمالو و هندوانه به همراه انواع تنقلات و آجیل و شیرینی که به زیبایی تزئین شده است روی طبق ها قرار گرفته و روی آنها با پارچه ها و روبان های رنگارنگ تزئین می شدند و هدیه های عروس نیز بر رویشان قرار می گرفت. البته خوراکی هایی که در این شب مصرف می شد، ارتباط مستقیمی با جغرافیای محلی که آئین شب یلدا در آن برگزار می شد، داشت و هر شهر و منطقه بنا بر میوه های که در آن فصل در آن منطقه موجود بود، جشن می گرفت.
این رسم هنوز هم تا حدودی در ایران اجرا می شود و طرفداران خاص خود را دارد البته بسیاری از خانواده ها هم به جای طبق یا خوانچه از سبدهای حصیری، سینی های کار شده یا جعبه های کادویی استفاده می کنند.
بردن کادو، میوه و شیرینی توسط خانواده داماد باعث نمی شود که خانواده عروس از خرید میوه های مرسوم این شب و نیز آجیل، شیرینی و تنقلات و گاهی تهیه شام غافل شوند.
کادو شب چله ای
یکی از سنت های باستانی ما ایرانیان شب یلدا یا همان شب چله است که همگی با آداب و رسوم آن به خوبی آشنایی داریم. اما این شب برای تازه عروس دامادها کمی ویژه تر و متفاوت تر است. در گذشته رسم بر این بود که در شب یلدا خانواده ی داماد به منزل خانواده ی تازه عروس می رفتند و طبق هایی از هدیه را برای عروس به عنوان پیش‌کش می بردند. خانواده ی عروس نیز خود را برای پذیرایی از خانواده ی داماد آماده می کردند.
اصطلاحا به هدایایی که در این شب داماد برای نو عروس می برد “چله ای” می‌گویند. کماکان هم اکثر خانواده ها به این رسم پایبند هستند. البته امروزه این رسم کمی متفاوت با گذشته اجرا می شود.
تزیین هدایای شب یلدا برای عروس اغلب با روبان های قرمز رنگ انجام می شود که نشانه ای از عشق و علاقه می باشد.
هدایای یلدایی عروس
در کنــار این خوراکی‌هــای خوشمزه و تزئین شده؛ معمولاً از سمت دامــاد چنــد هدیه بـه عــروس نــیز تقدیم مــی‌شود، در بــیشتــر موارد این هدیه‌هــا شامل کفش، کیف و پالتــو اســت، و درصورتی‌کــه خانواده دامــاد از نظر مــالی تــوانــایی داشتــه بــاشنــد یک تکــه طلا مــاننــد پلاک، النگو یــا انگشتــر بـه عــروس پیش‌کش مــی‌کنــد، قرار دادن دیوان حافظ در کنــار این هدایــا، زینت‌بخش سفره خواهد شد و یک نمــاد بــاســتــانــی از شب یـلدا اســت.
کلیه این مواردی که در ادامه اشاره می شود بصورت تشریفاتی برای هدایای شب یلدای عروس است و لزومی بر اجرای آن توسط خانواده ها نیست و عدم رعایت هر یک از آنها نباید باعث دلخوری و یا توقع از سوی طرفی شود.
- انواع آجیل
- کله قند تزیین شده
- سبد میوه همراه با تزئینات میوه های تزئین شده (هندوانه، انار، کدو تنبل، لبو، موز، آناناس و … )
- پالتو یا لباس زمستانی و یا پارچه
- کیف، کفش
- طلا (پلاک، النگو، انگشتر) یا هدیه نقدی
- انواع نقل و پشمک و شیرینی جات
- دیوان حافظ
نکته:
برای خانواده هایی که فرصت خرید کادو ندارند، یا مطمئن نیستند هدیه مورد پسند عروس خانم باشد هدیه ی نقدی می تواند گزینه ی مناسبی باشد.
تمــام این هدایــا را بــا ربــان هــای قرمز، و شیک در سبدهــا و ظرف‌هــای مخصوص تزئین مــی‌کننــد. زیرا تزئین و زیبــایی آن ارزش هدایــا را بــیشتــر کــرده و احتــرام بــیشتــری بـرای عــروس و خانواده آن نشان داده مــی‌شود.
هدایای شب یلدا برای عروس خانم
هدایای شب یلدا برای عروس خانم می تواند شامل تکه ای طلا مثل دستبند یا النگو، دسته گل، لباس زمستانی، پالتو یا کفش زمستانی، پارچه، دیوان حافظ، کله قند تزئین شده، نقل و شیرینی و پشمک تزیین شده و یا گاهی هدیه نقدی به همراه شیرینی و هندوانه تزیین شده و سبدی از میوه های رنگارنگ و تزیین شده و مقداری آجیل و شکلات باشد. اما مهم‌ترین نکته در رابطه با هدیه شب یلدا عروس صرف نظر از نوع هدیه یا هدایا، تزیین زیبا و چشم نواز آنها است.
توجه کنید هدایای یلدایی عروس جنبه ی تشریفاتی دارد و اگر خانواده ای شرایط انجام این تشریفات را ندارد نباید موجب دلخوری خانواده ی عروس شود. اخیرا این سنت پسندیده که به هدف باهم بودن پدیده آمده حالت تجملاتی به خود گرفته و با چشم و هم چشمی آمیخته شده است، که موجب می شود داماد هزینه ی هنگفتی را متحمل شود. در حالیکه نباید هدف اصلی این سنت که شادی و کنارهم بودن است را فراموش کرد.
اما آنچه که در سفره آرائی شب یلدا از اهمیت برخوردار است، تزئین هنداونه و انار در این سفره است. معمولا در همه خانواده ها رسم است که علاوه بر گذاشتن یک ظرف پر و تزئین شده انار، انارها را نیز دانه کرده و در ظرف های زیبا در اطراف سفره قرار می دهند تا مهمانان با افزودن نمک و گلپر به آن، به راحتی از آن تناول کنند.
حکاکی هندوانه، لبو و میوه های رایج فصل پاییز مانند پرتقال، کیوی، سیب و… نیز یکی از مواردی است که به هر چه زیباتر شدن سفره شب یلدا کمک می کند و امروزه بسیار متداول شده است.
معمولا غذای اصلی شب یلدا، خورشت فسنجان است. اما در این شب، سفره شام همراه با غذایی سنتی یا ماهی پلو یا کوکو سبزی نیز مرسوم است. البته هر منطقه بنا به فرهنگ خود، خوراکی هایی را به آن می افزاید.
آجیل و تنقلات شب یلدا شامل دانه هایی چون گندم و نخود برشته، تخمه هندوانه و کدو، بادام، پسته، فندق، کشمش، انجیر و توت خشک است که در شب یلدا می بایست و می باید بر سر سفره باشد.
وظیفه خانواده عروس در شب یلدا
هزینه تزیین میز شب یلدا عروس کادو شب یلدا
گزارشی از هزینه های شب یلدا برای خانواده داماد در شهر تهران جمع آوری شده که بر اساس این گزارش با وجود اینکه این رسم دیرینه برای عروس و داماد خوش یمن است اما اخیرا با چشم و هم چشمی و تجملات بیش از حد شب یلدا هزینه های هنگفتی روی دست داماد میگذارد؛ این روزها در بازار شاهد انواع خدمات تهیه خوراکی های شب یلدا همچون حکاکی هندوانه، کدو حلوایی و تزئینات میوه و آجیل هستیم که بسته به انصاف فروشنده ها و میزان تجملات به کار رفته ، نرخ های متفاوتی دارد.
این گزارش حاکی از آن است که در محله های اعیان نشین شهر به طور مثال یک بسته هدیه لوکس شب یلدا برای عروس خانم شامل یک سبد گل لیلیوم و ارکیده، انواع اقسام آجیل و شکلات خارجی،میوه های پرتقاضا این شب و شیرینی و کیک مخصوص، ماهی و مرغ در ظرف های سنتی خاتم همراه با حکاکی ، کتاب نفیس دیوان حافظ و دیگر خرید ها ۱۸ میلیون تومان برای داماد هزینه در بر دارد!! همچنین در یک مورد دیگر هزینه سبد گل رز و لیلیوم، آجیل و شیرینی، حکاکی لبو، کدو حلوایی، هندوانه با دیگر میوه های مخصوص این شب ۳ میلیون تومان عنوان می شود.
قیمت تزیین وسایل شب یلدا عروس
بر اساس این گزارش در محله های متوسط قیمت ها کمی منطقی تر به نظر می رسد چراکه عموم مردم یا توان خرج چند میلیونی برای رسم شب یلدا را دارند و یا صرف این هزینه هنگفت را برای یک شب مناسب نمی دانند.
در محله های متوسط تهران قیمت تزئین انواع میوه در این شب بسته به سلیقه مشتری و انصاف فروشنده متفاوت است اما به طور متوسط نرخ حکاکی هندوانه ۳۰ تا ۵۰ هزار تومان، کدو حلوایی ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان و سبد میوه شامل انار ،اناناس، خرمالو، موز ،هندوانه، نارگیل ۱۰۰ هزار تومان تا ۴۰۰ هزار تومان است.
اینها همه تجملات هستند و در واقع جزو رسوم اصلی ازدواج و نامزدی به حساب نمی آیند. اگه کسی تمایل داشت میتونه چنین مراسمی رو برگزار کنه و اگه کسی به هر دلیل بخصوص مشکلات مالی نتونست برگزار کنه خانواده ها نباید فشار بیاورند و خدای ناکرده کدورت بین دو خانواده و در نهایت دلخوری بین عروس داماد اول زندگی پیش بیاد.
اگر تازه عروس هستید در بخش تظرات برای ما بنویسید دوست دارید شب یلدای شما چطوری برگزار شود؟ و برای ما بگویید این مراسم در شهر شما چطور برگزار می‌شود؟
اگر مقاله کادو شب یلدا به تازه عروس مورد توجه شما قرار گرفت انتقادات و پیشنهادات خود را نیز در بخش نظرات با ما در میان بگذارید. ممنون که با مجله اینترنتی ایلیار همراه بودید!
خوشحال میشویم در صورت تمایل از فروشگاه اینترنتی ایلیار دیدن کنید .
