چگونه گواهینامه موتور سیکلت بگیریم؟

قبلا در سایت ایلیار مطلبی در رابطه با مدارک لازم اخذ گواهینامه موتور سیکلت و مدارک لازم اخذ گواهینامه موتور سیکلت قرار دادیم

در این مطلب بر آن شدیم تا نکات عملی رانندگی با موتور سیکلت را بیان نماییم. پیش از آنکه به بیان این موارد بپردازیم خاطرنشان می سازیم که برای قبولی در امتحان گواهینامه موتورسیکلت می بایست به همه موتورهای آموزشگاه تسلط داشته باشید و بر همین اساس توصیه می کنیم در آموزشگاه، مرتب موتورهای خودتان را عوض کنید.

چرا رانندگی موتور بدون گواهینامه دیوانگی محض است؟

فرض کنید که اصلا پلیس هم به شما گیر نمی‌دهد و موتورتان را هیچ وقت توقیف نمی‌کند. در صورت بروز تصادف، حتی اگر راننده خودرویی که به شما می‌زند، مست لایعقل باشد، تا وقتی که گواهینامه ندارید، مقصر شمایید. خسارت خودرو را هم باید پرداخت کنید. ضمناً بیمه هیچ مسئولیتی در قبال شما نمی‌پذیرد. اگر گواهینامه ندارید، بیمه یک برگه دکوری است. اگر خدای نکرده به عابر بزنید، اتفاق بسیار بدی می‌افتد. اگر عابر فوت کند، قتل عمد محسوب می‌شود. اگر ولی دم به دنبال قصاص نباشد، تازه وارد فاز دیه می‌شویم. بیمه یا خودش را کنار می‌کشد، یا اگر وکیل درست حسابی در دادگاه باشد، ظاهرا قوانینی وجود دارد که طبق آن، بیمه دیه عابر را پرداخت می‌کند، اما به همراه جمعی از وکلای کارکشته، به عنوان شاکی خصوصی، رأسا وارد عمل شده و مبلغی که به عابر پرداخت شده را از شما می‌گیرد.  (این‌ها را یک نماینده بیمه یادمان داد!)

شرایط لازم برای گرفتن گواهی نامه موتور سیکلت :

برای گرفتن گواهینامه موتورسیکلت باید حداقل ۱۸ سال سن داشته باشید – باید در آزمون آیین نامه راهنمایی رانندگی قبول شوید – باید در آزمون رانندگی با موتور سیکلت قبول شوید – در معاینات جسمی باید تایید شوید .

شرایظ اخذ گواهینامه موتورسیکلت با گواهی نامه های رانندگی با اتومبیل کمی متفاوت است . و همین طور آزمون عملی مربوط به آن ، بدین ترتیب که شما باید تسلط کافی و لازم را برای موتور سواری داشته باشیم این در حالی است که تسلط آنچنانی در هنگام آزمون عملی با ماشین لازم نیست و با داشتن حداقل توانایی و رعایت قوانین میتوانید نمره قبولی در امتجان شهری رانندگی را از افسر راهنمایی و رانندگی بگیرید .

قبلا کل مراسم گواهینامه موتور در شهرک آزمایش برگزار می‌شد. اما الان داستان فرق کرده است! یک آزمون آیین‌نامه بود و یک آزمون عملی والسلام. اما الان در بسیاری از شهرها از جمله تهران، مراحل از آموزشگاه آغاز می‌شود. بعضی‌ها تا چندی پیش برای فرار از فرایند کلاس و آموزشگاه، به شهرهای حاشیه تهران، مثل دماوند می‌رفتند. اما نهایتاً به این نتیجه رسیدند که به دردسرش نمی‌ارزد! (می‌فهمید چرا)

ادامه مراحل

بعد ازین مثل گواهینامه ماشین، اول می‌روید معاینه چشم. رویه‌ی پیچیده‌ای ندارد. ۲۰ هزار تومان هزینه معاینه است، همین حدود هم باید فیش واریز کنید در بانک ملی. اطلاعات حساب را آموزشگاه بهتان می‌دهد. سپس دوباره به آموزشگاه مراجعه می‌کنید و ۸ جلسه کلاس تئوری شروع می‌شود. حواستان باشد، برای شرکت در کلاس، وارد نوبت می‌شوید، و ممکن است کلاستان از ۲ هفته بعد شروع شود. وقتی که شروع شد، ۸ روز پشت سر هم، در یک ساعت خاص باید در آموزشگاه حاضر شوید.  پس از ۸ جلسه، یک امتحان مقدماتی آیین‌نامه می‌دهید و اعزام می‌شوید به شهرک آزمایش. برای گواهینامه موتور، آموزش عملی اختیاری است.

شهرک آزمایش

اول با تحویل مدارک آموشگاه، نوبت امتحان اصلی کامپیوتری آیین‌نامه را می‌گیرید. اگر با موفقیت امتحان را پشت سر گذاشتید، به قسمت امتحان عملی معرفی می‌شوید. امتحان عملی موتور ظاهرا خیلی ساده است. سه کله قندی با فاصله کمتر از طول یک موتور، در یک مسیر نسبتا باریک قرار گرفته‌اند. از بین این سه، باید زیگزاگ حرکت کنید، دور کله قندی آخر، دور بزنید و همین مسیر را زیگزاگ برگردید. و تمام.

معمولا هر کس حداقل ۴ بار در امتحان عملی رد می‌شود. به همین دلیل ثبت نام در سیستم شهرهای دیگر اصلا مقرون به صرفه نیست. به موانع نباید برخورد کنید، روی خطوط نباید بروید، حتما باید به میزان قابل قبولی گاز بدهید و به هیچ وجه پایتان را از روی رکاب بر ندارید. لرزش دست هم نباید داشته باشید. افسر باید از تسلط شما بر موتور مطمین شود. خصوصا باید بتوانید با کلاچ سرعت موتور را کنترل کنید. به همین دلیل، یک پیک موتوری که صبح تا شب روی موتور است، ممکن است به علت رانندگی غیر اصولی، بارها در این آزمون رد شود. ضمنا موتوری که با آن امتحان می‌گیرند، سی‌جی ۱۲۵ است. اگر می‌خواهید تمرین کنید، با همین موتورها تمرین کنید. برای قبول شدن در این امتحان، قطعاً باید تمرین قابل توجهی کرده باشید.

هر بار که در این آزمون رد می‌شوید، هزار تومن می‌پردازید و فردا صبح دوباره می‌توانید در امتحان شرکت کنید.

براین اساس در این مقاله نکاتی را در رابطه با آزمون شهری موتورسیکلت و روش های برای موتور سواری بررسی میکنیم .

با کم ترین سرعت حرکت کنید :

سعی کنید هرگز سرعتتان را به صورت ناگهانی افزایش ندهید و با سرعتی آرام به طوری که تعادل خود را بتوانید حفظ کنید به راه ادامه دهید .

حفظ تعادل در هنگام موتور سواری :

یکی از اصول مهم برای حفظ تعادل تکان ندادن بدن خود و فقط چرخاندن فرمان موتور سیکلت است . پس برای تغییر جهت سعی کنید فقط از دستان خود و نه بدن ، استفاده کنید .

بصورت ناگهانی ترمز نگیرید :

با ترمز ناگهانی در سرعت بالا تعادلتان به هم میخورد و احتمال به زمین خوردن در این شرایط بسیار بالاست پس جدا از ترمز ناگهانی خودداری کنید .

ارتباط گاز و کلاچ در هنگام موتور سواری :

با نگرفتن کلاچ و گاز دادن همزمان باعث میشود که موتور سرعت زیادی بگیرد .

بالعکس مورد بالا یعنی گرفتن کلاچ و گاز دادن باعث میشود موتور به سختی حرکت کند

در صورتی که کلاچ بگیرید و گاز دهید هیچ حرکتی نخواهید داشت

برای خاموش نشدن موتور باید در هنگام رها کردن کلاچ کمی گاز دهیم

نکاتی در رابطه با گردش دایره ای با موتور :

اگر سرعت تان در حال گردش کم شود ممکن است هول شوید و مجبور شوید بیشتر گاز دهید که در نتیجه موتورتان شتاب می گیرد و ممکن است زمین بخورید به همین دلیل بهتر است با سرعت حداقلی به مسیر خود ادامه دهید ..

سعی کنید مرتب با گاز و کلاچ بازی کنید و زیاد ترمز نگیرید .

در پایان بهتر است قبل از آزمون عملی با موتورهای متفاوتی موتورسواری کنید چون کنترل و حرکت با موتورهای مختلف ، متفاوت است .

یادگیری موتورسواری برای کسانی که به آن آشنا نیستند نیازمند آموزش علمی و عملی و فنی است. متاسفانه در آموزشگاه های موتورسیکلت شهر تهران به هیچ یک از این سه وجه به خوبی پرداخته نمی شود و اگر کسی، موتورسواری حرفه ای را بلد نباشد به سختی می تواند در امتحان عملی گواهینامه موتورسیکلت موفق شود. یادم می آید در یکی از جلسات حضورم در تمرین آموزشگاه موتورسیکلت، یکی از هنرجویان به یکی از مربیان رو کرد و گفت که تازه کار هست و نمی تواند به خوبی گاز و کلاج و ترمز را با هم کنترل کند. جوابی که او به آن هنرجو داد قابل توجه بود! مربی به او گفت: “اینجا آموزشگاه ماشین سواری نیست که مربی کنارت بنشیند و ترمز و کلاج را بگیرد و کمکت کند. باید اینقدر تمرین کنی تا خودت یاد بگیری!”.

قبل از آنکه نکات و تمارین لازم را بیان نمایم ۷ اصل مهم برای قبولی در امتحان عملی گواهینامه موتور را بیان می نمایم. این هفت عامل عبارتند از:

۱- حفظ سرعت حداقلی حرکت (سرعت مینیمم): پرهیز از کم شدن سرعت (متوقف شدن) و پرهیز از افزایش سرعت

۲- صاف و ثابت نگه داشتن بدن (حفظ تعادل): در موتور سواری نباید بدنتان تکان بخورد و فقط باید با دستانتان فرمان را ابنور و آنور کنید. این قاعده در پیچ ها به شدت ضروری است وگرنه تعادل تان را از دست می دهید و مجبورا پایتان را بر روی زمین می گذارید.

۳- پرهیز از ترمزگیری یکباره: اگر سرعت تان زیاد باشد و یکباره ترمز بگیرید تعادلتان را از دست می دهید و اگر سرعت تان کم باشد و یکباره ترمز بگیرید موتور ممکن است خاموش کند.

۴- تا آنجا که می توانید باز گردش کنید: فضای گردش را بر خود محدود نکنید (تنگ گردش نکنید).

۵- نرم حرکت کنید: جوری حرکت نکنید که خسته شوید و مجبور باشید فرمان را به سفتی بگیرید و اینور و آنور بچرخانید و یا به خودتان فشار وارد کنید.

۶- پرهیز و مراقبت کامل در حفظ سرعت مینیمم در گردش دایره ای: اگر سرعت تان در حال گردش افت کند و حرفه ای نباشید هول می شوید و مجبور می شوید بیشتر گاز دهید و به همین خاطر موتورتان شتاب می گیرد و کار را خراب می کنید. لذا بهترین کار برای جلوگیری از افزایش یکباره سرعت حفظ سرعت حداقلی است.

۷- «بازی مداوم با گاز و کلاج»: باید به آن سطح از مهارت برسید که بدون نیاز به ترمز مسیر را طی کنید. این بخش مهمترین بخش از کسب مهارت رانندگی است.

موتورها از نظر سیستم گاز، ترمز، کلاج، خاموش شدن یا نشدن در سرعت پایین، بالا بودن از سطح زمین، جرم و سنگینی، مرکز ثغل، اندازه چرخش فرمان، کندی یا سختی چرخش فرمان با یکدیگر تفاوت دارند. برای یادگیری برای افراد مبتدی توصیه می شود حتی الامکان با موتوری تمرین خود را آغاز کنند که راحت تر از همه موتورها باشد و سیستم فرمان و گاز خوب و سالمی داشته باشد و اصلا خاموش نکند (مگر به ندرت) و همچنین موتورسیکلت سنگینی نباشد تا قدرت مانور راکب را کم نکند.

الف – تمرین را چطور شروع کنیم؟
در آموزشگاه موتور سیکلت مسیری وجود دارد که اگر می خواهید در امتحان خوب ورزیده شوید می بایست آن مسیر را مرتب و به خوبی طی کنید. پیشنهاد و ایده من برای کاربران تازه کار و غیرحرفه ای موتورسیکلت که تازه موتور خریده اند و به تازگی اقدام به شرکت در این کلاس ها نموده اند این است که در ابتدا وارد این مسیر نشوید و یک مسیر مستقیم در دور تا دور زمین آموزشگاه را انتخاب کنید و سعی کنید برای هر موتور سیکلت حداقل ۱۰ دقیقه این مسیر را با «حداقل سرعت ممکن» و با «تمرین مکرر گاز، کلاج و ترمز» طی کنید تا به آن موتور آشنا شوید و سپس اقدام به طی مسیر ویژه امتحان نمایید.

ب – چطور به گاز و کلاج و ترمز مسلط شویم؟
یک اصل مهم برای قبولی در آزمون گواهینامه موتورسیکلت این است که شما به خوبی بر گاز، کلاج و ترمز مسلط باشید و بتوانید از هر سه به طور دائمی استفاده کنید. در تمرین ها و امتحان عملی می بایست همواره گاز دهید و اصلا مجاز نیستید که خلاص برانید! در صورتی که گاز ندهید و بگذارید موتور با سرعت خودش حرکت کند (که به این کار اصطلاحا حرکت با دنده خلاص می گویند) مردود می شوید. لذا شما می بایست همواره مقدار کمی گاز را در حرکت موتور خود حفظ کنید.

برای تسلط به سیستم گاز باید نحوه کار موتور آشنا باشید. اگر شما گاز را در مقدار ثابتی نگه دارید و کم و یا زیاد نکنید دور موتور به صورت آرام زیاد می شود و سرعت موتور نیز بطور متناسب افزایش می یابد. لذا شما باید همواره در طول حرکت بطور دائمی گاز را کم و زیاد کنید تا مقدار سرعت تان در مقدار ثابتی پایدار باقی بماند. دقت کنید! شما باید همواره در طول مسیر مرتب گاز را زیاد و کم کنید. برای اینکه به این موضوع مسلط شوید باید خوب تمرین اولیه ای که در قسمت «الف» مطرح کردم را اجرا کنید.

برای درک نحوه استفاده از گاز و کلاج باید باید با ارتباط این دو آشنا باشید:
» گاز بدون گرفتن کلاج باعث می شود که موتور شما سرعت بگیرد
» گاز با مقداری کلاج باعث می شود موتور شما به سختی سرعت بگیرد ولی به موتور شما فشار وارد شود و آسیب ببیند.
» گاز با گرفتن کامل کلاج هیچ تاثیری بر حرکت شما و عملکرد موتور ندارد
» کلاج بدون گاز باعث می شود فشار حرکت موتور برداشته شود(اگر کامل کلاج گرفته شود)؛ یا کم گردد (اگر کمی کلاج گرفته شود).
» کلاج بدون گاز باعث می شود افزایش سرعت موتور متوقف شود و رو به کم شدن کند.
» کلاج بدون گاز باعث می شود گاز موتور بی تاثیر گردد.
» و …

همانطور که در موارد بالا مشاهده می کنید رابطه بین گاز و کلاج به خوبی مشخص است. لذا شما باید با درک این مفاهیم به تخصص زیر برسید:
۱٫ با نحوه گاز دادن کاملا مسلط باشید. بطور مرتب مقدار بسیار کمی گاز دهید و رها کنید. این روند را در هر ثانیه تکرار کنید. برای اینکه از این بابت حرفه ای شوید لازم است که تفاوت یک میلیمتر گردش بیشتر گاز را تشخیص دهید.
۲٫ پس از اینکه اندکی گاز دادید و احساس کردید موتورتان دارد سرعت می گیرد کلاج را بگیرید.
۳٫ در هنگام کلاج گرفتن روال دائمی گاز دادن را انجام دهید تا موتورتان خاموش نکند.
۴٫ هنگام رها کردن کلاج باید روند گاز دادن دائمی و رها کردن آن را انجام دهید تا موتور خاموش نکند و متوقف نشود.
۵٫ گرفتن گاز و رها کردن آن باید کسری از ثانیه انجام شود. معمولا کسانی که خیلی حرفه ای هستند در هر ثانیه این کار را حداقل دوبار تکرار می کنند.
۶٫ اگر جایی احساس کردید که سرعت تان بیشتر از حد شده است اندکی ترمز بگیرید (به یکباره ترمز نگیرید).
۷٫ اگر به آرامی ترمز بگیرید می توانید بدون آنکه پایتان را بر روی زمین بگذارید روی موتور، متوقف باشید و نیازی به حرکت هم نداشته باشید (برای چند ثانیه). اما اگر یکباره ترمز بگیرید تعادلتان را از دست می دهید.
۸٫ گاز دادن و گرفتن کلاج را در دورها به خوبی یاد بگیرید. در «گردش دایره ای»، گاز دادن و کلاج گرفتن و در صورت لزوم ترمز گرفتن به تمرین زیادی نیاز دارد.
۹٫ همواره در حال تمرین، یک متر جلوتر از خود را ببینید و لاستیک جلویی را بر روی خط سفید مسیر تنظیم کنید.
۱۰٫ گاز دادن در دور (گردش دایره ای) به دلیل حرکت موتور و تمرکز ذهن برای حفظ تعادل و چرخش کار بسیار خطرناکی است و تنها کسانی از عهده آن بر می آیند که تمرین شماره ۱ همین پاراگراف را با موفقیت انجام داده باشند.
۱۱٫ در موتورهای طرح هوندا ۱۲۵، بخشی وجود دارد که «ساسات» نامیده می شود. این بخش در هنگام خاموش کردن موتور نقش هوارسانی به موتور را بر عهده دارد. وقتی موتور خاموش کرد برای چند ثانیه، حالت آن را از رو به پایین به رو به بالا تغییر دهید و پس ده ثانیه به حالت اول برگردانید. ضمنا برای روشن شدن سریع موتور همزمان با هندل زدن، اندکی گاز را نیز بگیرید تا بلافاصله پس از روشن شدن، صدای گاز موتور را بشنوید.
۱۲٫ برای دنده عوض کردن باید ابتدا گاز دهیم و سپس دنده را عوض کنیم. این قاعده برای افزایش سرعت مد نظر است. همچنین برای تعویض دنده در سرعت های بالا کلاج را تا انتها فشار داده و دنده را عوض کرده و سپس بلافاصله بدون مکث کلاج را رها کنیم.