اخذ انواع گواهی بازرسی کالا در واردات

بازرسی کالا برای وارد کننده ها و تولید کننده ها از اهمیت فراوانی برخوردار است. این اهمیت از دوجنبه مورد تاکید است، در وهله اول صاحبان و متولیان صنایع و مشاغل برای حصول اطمینان از اصالت کالای خریداری شده نیازمند بازرسی توسط شرکت های بازرسی می باشند.
از سویی دیگر با رشد روز افزون قوانین و الزامات و رشد سطح استانداردهای مورد تایید لازم است برای تطبیق استاندارد و اصالت کالا گواهی های بازرسی به بانک های عامل و همچنین سازمان استاندارد و یا گمرکات ارائه شود،

کالاهای وارداتی جهت دریافت استاندارد به دوسته مشمول و غیر مشمول تقسیم بندی می شوند

کالاهای مشمول مقررات استاندارد هنگام ترخیص می بایستی گواهی بازرسی کالا خود را حتما ارائه نمایند این گواهی به دو روش هنگام ترخیص کالا ارائه می شود:

بازرسی در مبدا

بازرسی پیش از حمل جهت ارزیابی انطباق کالا است که در مبدا (قبل از حمل کالا) توسط یکی از شرکتهای بازرسی تایید صلاحیت شده در حوزه و دامنه فعالیت متناسب با بازرسی محموله موردنظر، انجام می شود. شرکت بازرسی پس از دریافت اسناد خرید کالا از طرف وارد کننده و با رعایت کلیه الزامات مندرج در استانداردهای ملی و بین المللی قابل قبول نسبت به ارزیابی انطباق کالا و صدور گواهینامه بازرسی (COI) اقدام می نماید.

بازرسی در مقصد

در صورتی که بازرسی کالا در مبدا انجام نشده باشد، نمونه برداری در مقصد انجام شده و نمونه برای یکی از آزمایشگاه‌های آکرودیته (همکار سازمان ملی استاندارد ایران) ارسال می‌گردد و در صورت انطباق کالا با استاندارد های مورد نظر کالا قابل ترخیص می‌باشد.

اهمیت اخذ گواهی بازرسی کالا در ترخیص کالا

در متن ذیل قصد ارائه مطلب در خصوص گواهی بازرسی را داریم. با مجله اینترنتی ایلیار همراه باشید

شایان ذکر است گواهی بازرسی یک نوع گواهی می باشد که جهت برخی از کالاها مانند مواد غذایی، تجهیزات صنعتی مورد لزوم است این گواهی نشان می دهد که کالاها با مشخصات و ویژگی مورد نظر تطابق داشته و مورد تائید است و نشان می دهد که از نظر تعداد و مقداری در هنگام خروج از کشور مبدا مطابقت داشته به این نوع بررسی که کالا را گزارش می نمایند گواهی بازرسی می گویند.

گواهی بازرسی کالا دارای دو نوع می باشد

• گواهی PSI یا گواهی قبل از حمل
• گواهی COI یا بازرسی کالا در مبدا مورد نظر

گواهی PSI یا گواهی قبل از حمل

در خصوص شرح شماره یک می توان اعلام کرد که این سند به خریدار کالا این اطمینان را می دهد که کالا مورد اشاره در فاکتور از نظر حجم،مقدار،کیفیت کالا و مشخصات مطابقت داشته است

اتاق بازرگانی بین المللی ICC  در بند ب ـ ۹ شرایط اینکوترمز، بازرسی پیش از حمل یا PSI را در تعریفی که به GATT ارائه نموده چنین بیان نموده است: ” فعالیت‌های بازرسی پیش از حمل شامل تمامی اقداماتی است که بررسی کمیت، کیفیت، قیمت از جهت نرخ ارز و شرایط مالی و یا طبقه‌بندی گمرکی کالایی که به قلمرو کشور استفاده کننده صادر می‌شود مربوط می‌باشد، مشروط بر این که اقدامات گمرکی کشوری که کالا از آنجا صادر شده صورت گرفته باشد‏.

گواهی COI یا بازرسی کالا 

در خصوص گواهی COI می توان گفت این نوع از گواهی استاندارد در خصوص کیفیت محصول مورد بررسی قرار می گیرد و این گواهی بر اساس استانداردهای بین الملللی مورد مطابقت قرار می گیرند

روند ارزیابی این نوع گواهی در ایران بر اساس بررسی اسناد کالا و بازرسی که توسط مامور شرکت صورت می گیرد و در صورت لزوم آزمایش کالا در یکی از آزمایشگاههای مجاز.

زمانی به گواهی بازرسی نیاز می باشد که کالا ارزش و اهمیت بالایی داشته باشد و یا اینکه خریدار حساسیت خاصی دارد این نوع گواهی به خریدار این اطمینان را می دهد که کالا دقیقا همان کالای خریداری شده می باشد شرکت ترخیص کالا این خدمات را به مشتری ارائه می نماید

COI (Certificate of inspection – گواهی بازرسی کالا این گواهی بیان می دارد که کالا از لحاظ کمی، کیفی و بسته بندی با شرایط موجود در پرفورما مطابقت دارد که توسط شرکتهای بازرسی کننده صادر میگردد .

هزینه های اخذ گواهی به عهده خریدار کالا می باشد

گواهی بازرسی کالا IC جهت ارائه به بانک های عامل

در حال حاضر اخذ گواهی بازرسی در خصوص اسناد بانکی مورد نیاز می باشد

براساس بخش نامه بانک مرکزی اخذ گواهی بازرسی کالا یکی از مدارک مورد نیاز در هنگام معامله اسناد می باشد در زمان گشایش اعتبار اسنادی داخلی ارائه نامه پذیرش بازرسی کالا الزامی میباشد

 بازرسی ظاهری ( کمی و کیفی ) وصدور گواهی ( IC ) در مقصد است

گواهی بازرسی یا IC-Insepection certificate  می باشد

گواهی بازرسی توسط یکی از شرکت های مجاز که مورد تایید بانک مرکزی باشد انجام و صادر می شود.

گواهی IC چندان معروف نیست. در مجموع آن هم گواهی بازرسی است که بعضاً بانک ها به هنگام ارائه ارز مبادله ای مطالبه می کنند.

کالاهای وارداتی مشمول استاندارد اجباری کدامند؟

فهرست کالاهای وارداتی مشمول استاندارد اجباری

تفاوت گواهی بازرسی (COI) و گواهی بازرسی بانکی ( IC ) چیست؟
گواهی بازرسی (COI ) با هدف انطباق کالاهای مشمول مقررات استاندارد با الزامات فنی و استانداردهای ملی و بین المللی مرتبط با کالا صادر می گردد. گواهی بازرسی بانکی ( IC ) برای کلیه کالاهای دارای انواع اعتبار اسنادی براساس الزامات مندرج در مقررات ارزی بانکی مرکزی صادر میگردد.

تفاوت گواهی بازرسی کالا PSI و COI چیست؟

PSI یا Preshipment Inspection  شامل فعالیت‌های بازرسی پیش از حمل می‌باشد

COI یا Certificate of Inspection شامل فعالیت‌های بازرسی، نمونه‌برداری و آزمایش نمونه‌ها در آزمایشگاه مستقل و مورد تایید (Accredited Laboratory) و تایید انطباق کالا با استانداردهای اجباری واردات کالا است.

” بعضی از گواهی های صادره توسط شرکت های بازرسی به شرح ذیل می باشند:

• گواهی بازرسی کالا ( کمی و کیفی ) COI
• گواهی بازرسی قبل از حمل PSI
• گواهی های آزمایشگاهی TR که معروف ترین آنها همان COI و PSI می باشند.
• گواهی تطبیق کالا coc:Certificate Of Compliance با مفاد پروفرما و کالای ارسالی است. (و PI مخفف کلمات proforma invoice است که به معنی پیش فاکتور فروش میباشد.)

بازرسی مورد قبول بانک‌ها کدام است؟
نوع درخواست بازرسی بانک‌ها بستگی به میزان ریسکی دارد که بانک در قبال کالا پذیرفته است. به عنوان مثال، اگر بانک  در تامین منابع مالی قرارداد و در نقشFinancer  عمل کند باید نگران باشد و  بازرسی دقیق‌تری را درخواست نماید.  بالعکس اگر صددرصد مبلغ قرارداد را به عنوان پوشش از مشتری دریافت کرده و ریسکی ندارد، فقط ملزم به رعایت مقررات ارزی است.

درConclusion گواهی‌های بازرسی نوشته می‌شود:

..We hereby certify that the quality, quality and packing of the goods loaded / delivered are strictly complying with …strictly ….. ;

آیا می‌شود کالا را تایید کرد؟ اگر شکایتی در دادگاه ثبت شود، چه خواهد شد؟

اولا دلیل درج جمله‌بندی مذکور در گواهی‌های بازرسی الزام بانکی و رعایت متن درخواستی بانک گشایش کننده اعتبار است

ولی واقعیت این است که هیچ بازرسی نمی‌تواند صددرصد کالا را کنترل کرده و با اطمینان بگوید که کالای حمل شده / تحویل شده، صد در صد منطبق با مشخصات توافق شده است و دادگاه‌ها نیز به این موضوع اشراف دارند.

VOC چیست و معادل کدام ترم بازرسی می‌باشد؟

Verification Of Conformity) VOC – تاییدیه انطباق کالا – گواهی انطباق کالا به استاندارد مورد نظر را گویند که توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و یا شرکتها و موسسات مورد تایید آن صادر میگردد.

کارشناسان اداره استاندارد در گمرکات مستقر بوده و این گواهی را صادر می نمایند.

اخیراً انجام مراحل اجرایی این روش و صدور گواهی از طرف سازمان ملی استاندارد، به شرکت‌های بازرسی سپرده شده است که گواهی بازرسی کالا مربوطه با نام Certificate of Inspection -COl صادر می‌شود.

آیا برای معاملات تجاری، قرارداد بازرسی را باید جدا از قرارداد فروش تنظیم نمود؟
قرارداد فروش بین خریدار و فروشنده تنظیم می‌گردد، در حالی‌که قرارداد بازرسی باید بین شرکت بازرسی‌کننده و متقاضی خدمات بازرسی که می تواند خریدار، فروشنده یا حتی بانک گشاینده اعتبار اسنادی، بسته به مورد، باشد منعقد گردد

در انواع معاملات تجاری، شرط بازرسی را چگونه باید در نظر گرفت ؟
در واردات کالا از طریق گشایش اعتبار LC متن گواهی بازرسی کالا باید عیناً مطابق با متن مندرج در شرایط اعتبار که منبعث از بخشنامه بانک مرکزی است صادر شود، ( پیوست ۲و۳ بخشنامه بانک مرکزی ) در غیر اینصورت مغایرت پیدا خواهد کرد.

در مورد واردات از طریق معاملات وصولی و ثبت سفارش براتی / Bill of Exchange )  Draft ) ترم بازرسی وجود ندارد، بنا بر این توصیه می شود در اسناد بازرسی به شماره ثبت سفارش بانک Import Registration No اشاره شود.

در صادرات کالا از طریق LC محدودیتی وجود ندارد و لذا خریدار می‌تواند متونی را بخواهد که با شرایط کالا مطابقت داشته باشد.

کالایی خریداری و مبلغی برای شرکت بازرسی حواله شده است. گواهی شرکت بازرسی کننده در هنگام بستن قرارداد و ارسال پول مورد تایید بانک بوده ولی بعد از چندی اعلام می‌گردد که نام شرکت بازرسی طرف قرارداد از لیست بازرسان مجاز موجود در بانک مرکزی خارج شده است و شرکت دیگری باید جایگزین شود. با توجه به اینکه قرارداد بازرسی با شرکت مذکور منعقد شده و هزینه بازرسی نیز پرداخت شده چه اقدامی باید به عمل آورد؟

در حال حاضر بازرسی کالاهای وارداتی دو نوع است. نوع اول، بازرسی اختیاری است که بر اساس نیاز و به در خواست  خریدار صورت می گیرد. نوع دوم بازرسی اجباری کالاهای مشمول استاندارد است که بر اساس مقررات و دستورعمل های  سازمان ملی استاندارد ایران و به منظور اطمینان از انطباق کیفیت کالا های وارداتی با استانداردهای مورد قبول سازمان ملی استاندارد انجام می شود.

مقررات مورد نظر در مورد نحوه فعالیت  شرکت‌های بازرسی و صدور گواهی بازرسی کالاهای واداتی نیز توسط سازمان ملی استاندارد ایران، دفتر ارزیابی کیفیت کالاهای صادراتی و وارداتی و مدیریت سیاست‌ها و مقررات ارزی بانک مرکزی که بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوطه را به بانک‌ها ابلاغ می‌کند به اجرا گذاشته می‌شود.

لیست شرکت‌های مجاز بازرسی کننده کالا در مؤسسه استاندارد و بانک مرکزی موجود است. گاهاً در صورت اثبات کوتاهی و قصور یک شرکت بازرسی و یا انقضاء تاریخ سررسید ضمانت‌نامه‌های حسن انجام کار که به بانک مرکزی سپرده‌اند و با توجه به محدودیت‌های اعمال شده ناشی از تحریم‌های بین‌المللی، بانک‌های اروپایی از تمدید سررسید ضمانت نامه‌ها خودداری می‌کنند، در نتیجه شرکت بازرسی مربوطه از لیست شرکت‌های بازرسی مجاز خارج می‌شود.

نکته قابل توجه این است که در مواقعی که کالا از طریق LC خریداری می‌شود بانک‌ها نمی‌توانند به صورت یک جانبه و بدون درخواست خریدار و موافقت فروشنده (ذینفع اعتبار) نام شرکت بازرسی را از شرایط اعتبار حذف و یا تغییر دهند.

به هر حال، حتی در مورد پرداخت‌های حواله‌ای، بانک‌ها نامه قبولی شرکت بازرسی را در خواست می‌کنند. اما در این گونه مواقع، در صورتی که بازرسی هنوز صورت نگرفته و گواهی بازرسی صادر نشده باشد امکان لغو قرارداد وجود دارد، ولی بهتر است که در قرار داد بازرسی این موضوع به عنوان یکی از شرایط ابطال قرارداد پیش‌بینی شود.

انواع بازرسی و خدمات قابل ارائه آن چیست؟
بطور کلی شرکت‌های بازرسی امکان انجام عملیات بازرسی و کنترل مراحل گوناگون  از زمان تولید تا نصب و راه اندازی، نمونه برداری ، انجام آزمایش و نظارت بر عملیات حمل و نقل  را دارند و جزء تخصص‌های شرکت‌های بازرسی می‌باشد. بعضی از  پروسه‌ها در بعضی معاملات توجیه اقتصادی دارد و در بعضی ندارد. در نهایت سایت شرکت‌های بازرسی می‌تواند به سوالات شما تا حدودی پاسخ دهد.

در مورد کالاهای مشمول استاندارد اجباری بسیاری اوقات اتقاق افتاده که چه در شرایط LC و یا در اسناد ثبت سفارش شماره استاندارد را اشتباه قید کرده‌اند و از آنجاییکه بازرس موظف به درج شماره استاندارد درست کالا در اسناد بازرسی است، این باعث می‌شود اسناد با مغایرت معامله شود.

بر اساس مقررات ارزی بانک مرکزی، مسئولیت انتخاب تعرفه صحیح و شماره استاندارد با خریدار است و بانک‌ها مسئولیت کنترل صحت و سقم آن را ندارند. متأسفانه در کشور ما این معضل بسیار اتقاق می‌افتد ولی درست این است که بازرسی و شماره استاندارد کالا از طریق اداره امور بازرسی کالا در سازمان ملی استاندارد ایران و یا توسط کارشناس استاندارد مستقر در وزارت بازرگانی کنترل شود.

طبق بخشنامه بانک مرکزی در ابتدا شرکت بازرسی انتخاب می‌شود. بعد از دریافت اسناد مشاهده می‌گردد نام شرکت بازرسی تغییر کرده است. آیا باید نامه انصراف از بازرس اول گرفت تا دومی را جایگزین کرد؟
از دو دیدگاه بهتر است نامه انصراف گرفته شود  :

الف – هزینه احتمالی بازرسی انجام شده توسط بازرس اولیه

ب –  اعتماد

از  نظر هزینه امکان دارد بازرس  اول  مقدمات کار بازرسی را فراهم کرده  باشد که این خود برایش هزینه داشته است و باید مطلع شود .

از  نظر  اعتماد  امکان  دارد بازرس اول با حساسیت و  صرف  وقت بیشتری  بخواهد کالا را بازرسی کند که  خوشایند صاحب کالا نیست و  بازرس دیگری حاضر باشد  بلافاصله  گواهی بازرسی را صادر کند.

با در نظر گرفتن موارد فوق بهتر است بانک از بازرس قبلی سوال کند که علت برکناری شما چیست .چه بسا امکان دارد بازرس اول خودش به علت عدم امکان بازرسی  انصراف داده باشد .

آیا خریدار باید اصل اسناد را داشته باشد تا بازرس را به محل کالا برده و بازرسی کند؟ چرا بانک‌ها از ارائه اصل اسناد خودداری می‌نمایند؟
از آنجاییکه اصل اسناد نزد بانک امانت است در نتیجه تا ضمائم آن کامل نشود و تسویه حساب قطعی انجام نگیرد، تحویل آن امکان‌پذیر نیست. خریدار می‌تواند این مشکل را با دریافت کپی اسناد برابر اصل شده از بانک حل کند.

از آنجاییکه بانک صاحب کالا است چگونه می‌تواند از حمل کالا اطمینان حاصل کند؟
در وحله اول بانک باید نکات ذیل را مورد توجه قرار دهد:

الف- آیا بانک به صلاحیت خریدار اطمینان دارد؟

آیا بانک از صلاحیت فروشنده آگاه است؟

آیا بانک اطلاعات اعتباری از وضعیت فروشنده در data base خود دارد؟

موسسه بازرسی چه رکوردی دارد؟
اینها مواردی هستند که حصول اطمینان از آنها  میتواند از نگرانی‌های بانک‌ها کم کند.

ب- خریدار از شرکت بازرسی‌کننده درخواست گزارش بازرسی Inspection Report  یعنی  گزارشی از سایت به‌علاوه عکس که نشان‌دهنده وجود کالا و حمل آن باشد .

ج- در مورد بعضی از کالاها خریدار لازم می‌داند بازرس قدم به قدم با کالا همراه باشد.

FOG – Full Outturn Guarantee : این منوط به قراردادی است که ما بین خریدار و فروشنده منعقد می‌گردد، که البته هزینه انجام این نوع بازرسی بسیار زیاد است و ممکن است اقتصادی نباشد.

اگر در نوع Delivered و در فاصله زمانی تا بارگیری، Loading، بر روی وسیله نقلیه از قبیل هواپیما یا واگن قطار اتفاقی برای کالا بیفتد چه می‌شود؟
در صورتیکه کالا در انبار متصدی حمل، فورواردر باشد و اتفاقی بیفتد ، طبیعتاً شرکت حمل و نقل مسئول است، اما اگر در جریان حمل اتفاقی بیفتد، با مراجعه به بیمه‌گر کالا می‌توان ادعای جبران خسارت نمود. متأسفانه واردکنندگان و بانک‌ها چنین تلقی می‌کنند که اگر کالایی بازرسی شد یعنی توسط شرکت بازرسی‌کننده بیمه شده و یا حمل و رسیدن کالا به مقصد گارانتی شده است. اما حقیقت این است که نفس انجام بازرسی برای اطمینان از وجود کالا، انطباق آن با مشخصات توافق شده و مندرج در اسناد حمل آن هم در چارچوب دستورات داده شده به شرکت بازرسی و جلوگیری از بروز اشتباهات توسط فروشنده است و شرکت بازرسی کننده مسئول اتفاقات پیش‌بینی نشده در جریان حمل کالا نیست.

چه زمانی از Loaded استفاده می‌شود و چه زمانی از Delivered ؟
معمولا در مواقعی که بازرس عملیات بارگیری کالا بر روی کشتی را نظارت کند از اصطلاح Loaded و زمانی که حمل از طریق راه آهن و یا هواپیما یا حمل ترکیبی Multi Modal انجام گیرد،چون امکان بازرسی در هواپیما یا قطار در حین بارگیری ،  loading ، وجود ندارد در نتیجه بازرسی در زمان تحویل کالا به اولین حمل کننده انجام  و در آنجا گواهی صادر و  لذا از کلمه deliveredاستفاده می‌شود. بطور کلی زمانی که بازرس اشراف به عملیات بارگیری  loading نداشته باشد و نتواند آنرا رصد کند میشودdelivered

اخیراً شرکت‌های بازرسی ضمن مراجعه به بانک می‌خواهند عبارت Loaded/Delivered از متن گواهی بازرسی حذف شود. دلیل چنین درخواستی چیست؟
اصولا فلسفه وجودی چنین متنی در شرط بازرسی کالا  این است که امکان نظارت بازرس در هنگام بارگیری کالا، در همه روش‌های حمل وجود ندارد. به عنوان مثال باید از حمل هوایی و حمل راه آهن نام برد که بر اساس مقررات حمل هوایی و راه آهن، امکان حضور بازرس برای نظارت بر عملیات بارگیری کالا در محوطه فرودگاه یا ایستگاه راه آهن وجود ندارد. بنابراین عملیات بازرسی در زمان تحویل کالا از فروشنده به متصدی حمل، تنها راه چاره است. به همین دلیل در متن لاتین گواهی بازرسی ابلاغ شده در دستور عمل بانک مرکزی به بانک‌ها از عبارت  Loaded/Delivered استفاده شده است که با توجه به روش حمل کالا ، بانک می باید از لفظ بارگیری شده یا تحویل شده، بسته به مورد، در شرایط اعتبار استفاده کند ولی متاسفانه بانک‌ها بدون توجه به این نکته اقدام به درج عبارت Loaded/Delivered در شرایط اعتبار برای کلیه روش‌های حمل اعم از دریایی، هوایی، راه آهن و یا حمل ترکیبی می‌نمایند.

آیا با توجه به شرط بازرسی کالا در شرایط اعتبار که تایید شرکت بازرسی کننده مبنی بر اینکه کالای بارگیری شده منطبق با مشخصات درج شده در پروفرما و شرایط اعتبار است، امکان بازرسی کالا روی عرشه کشتی وجود دارد و آیا اصولاٌ تغییر مکان بازرسی می‌تواند علاج کار باشد؟
امکان بازرسی کمی و کیفی کالاهای ساخته شده و بسته‌بندی شده در کارخانه، روی عرشه کشتی نیست. به ‌همین دلیل در متن لاتین شرط بازرسی از واژه بارگیری شده / تحویل شده، Delivered / Loaded،  استفاده شده است . محل بازرسی کالا با توجه به نوع کالا،  محل ساخت، تولید و یا نگهداری کالا و هماهنگی با فروشنده مشخص می‌شود.

فهرست شرکتهای بازرسی مورد تایید در سایت www.isiri.gov.ir سازمان ملی استاندارد موجود است.برای بارگذاری این گواهی در سامانه گمرک منوی خاصی در نظر گرفته شده است و اظهارکنندگان می توانند قبل از اظهار کالا نسبت به بارگذاری این سند اقدام نمایند. اشکالاتی که در فرآیند بارگذاری و تایید آن وجود دارد به شرح زیر است :
سیستم می بایست در زمان بارگذاری این سند کد رهگیری صادر نماید.
امکان ورود اطلاعات کد رهگیری در زمان اظهار کالا میسر باشد که سیستم بتواند ارتباطی بین گواهی بارگذاری شده و اظهارنامه ایجاد نماید.
در صورت ایجاد این باکس در اظهارنامه یا ارتباط کد رهگیری با اظهار به هر نحو، می توان یک حلقه از فرآیند اظهار کالا را حذف کرد.
تا قبل از تایید شرکت بازرسی صادر کننده گواهی ، امکان اصلاح وجود داشته باشد.