حواله ارزی، (به انگلیسی: Payment order) عبارت است از نوعی دستور پرداخت، که به موجب آن، یک بانک یا مؤسسه مالی به تقاضای مشتری یا دارنده یک حساب بانکی، به یکی از از بانکهای کارگزار خود در خارج از کشور، حواله‌ای را صادر می‌کند و از آن موسسه می‌خواهد مبلغ حواله را به ذینفع آن، پرداخت نماید.
حواله‌های ارزی از طریق حساب واسترو و نوسترو، از طریق بانک پوشش دهنده، پرداخت می‌شود.
حواله‌های ارزی به دو گروه حواله‌های صادره و وارده تقسیم می‌شوند.
امروزه حواله‌های ارزی از طریق شبکه جهانی سوئیفت انجام می‌شود
جهت ارسال ارز از طریق یک بانک به حساب فرد یا شرکت در بانک مقصد از حواله ارزی Remittance استفاده می‌گردد.
در همه این روش‌ها، ارسال کننده پول ابتدا از اینکه بانک مقصد دارای کد رهگیری یا سوییفت معتبر است اطمینان حاصل کرده و سپس واحد پول ارسالی را تعیین می‌کند و معادل آن را بر مبنای واحد پول بانک مبدا جهت ارسال حواله تحت عنوان حواله رمیت تحویل بانک می‌دهد.
حواله‌های فوق از طریق بانک ثالثی (که بر مبنای واحد پول ارسالی متغیر است) به بانک مقصد می‌رسد و بسته به نوع حساب شخص یا شرکت در بانک مقصد به واحد پول رایج تبدیل شده و یا در حساب ارزی وی/شرکت ثبت می‌شود.
ارز چیست؟
به پول‌های خارجی ارز گفته می‌شود. منظور از ارز هر وسیله‌ای است که به صورت اسکناس، حواله یا چک در مبادلات خارجی جهت پرداخت‌ها استفاده می‌شود. به گفته دیگر به واحدهای پولی که در کشورهای دیگر جز کشور اصلی داد و ستد شود به صورت کلی ارز گفته می‌شود.
ارز عموماً نوع پذیرفته‌شده‌ای از پول است که شامل سکه و اسکناس‌های کاغذی می‌شود و توسط دولت توزیع شده و در داخل اقتصاد گردش دارد. ارز که به عنوان واسطه مبادله کالا و خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرد، پایه و زیربنای کسب‌وکارها به حساب می‌آید.
یکی از تفاوت‌های بین معاملات مالی در داخل کشور و مبادلات بین‌المللی این است که در تجارت داخلی نیاز به پرداخت و دریافت وجوه بر حسب پول رایج ملی است اما در معاملات خارجی معمولاً این وجوه به شکل پول‌های رایج و معتبر خارجی، پرداخت می‌شود.
مثلاً در ایران برای انجام مبادلات، از ریال استفاده می‌شود، در آلمان یورو و آمریکا دلار آمریکا، اما وقتی یک ایرانی بخواهد از آمریکا کالایی را تهیه کند باید در ازای آن دلار آمریکا بپردازد، بنابراین باید بر اساس یک رابطه مبادله تعریف شده (نرخ ارز) ریال بدهد و دلار بگیرد و با آن کالا را بخرد.
حواله ارزی چیست؟
واژه ی عربی حواله از ریشه فعل “حول” است و به معنای “جابه‌جا شدن و تغییر یافتن” می باشد.
حواله ارزی (Payment Order) یکی از انواع خدمات ارزی است که در طول چند سال اخیر به لیست تراکنش بانک های مختلف جهان اضافه شده است و از راه آن می توان به سادگی با هر فردی در هر جای دنیا، مبادلات ارزی انجام داد.
حواله ارزی به دو نوع T/T و D/D از لحاظ نحوه و زمان انتقال ارز تقسیم می‌شود:
۱- T/T مخفف (Telegraphic Transfer) در این روش انتقال ارز به صورت سریع در وجه ذینفع از طریق شبکه سویفت انجام می‌شود.
۲- D/D مخفف (Demand Draf) این روش در واقع به مفهوم پرداخت یک حواله/برات ارزی به تاریخ آینده است و متعهد تحویل مقدار مشپرداختخصی ارز به ذینفع در آینده را می‌پذیرد.
این نکته گفتنی است حواله T/T در سیستم صرافی پیوست به نام حواله مستقیم و حواله D/D به نام حواله غیر مستفیم شناخته می‌شود.
همچنین به هر یک از این عملیات کارمزدی تعلق می‌گیرد که در مورد T/T معمولا کارمزد بیشتری دریافت می‌شود.
حواله بانکی (سوئیفت)
حواله بانکی یا حواله سوئیفت یکی از مطمئن ترین روش های انتقال پول در دنیا می باشد.
در این روش فرستنده مبلغ را به حساب بانکی فرد یا شرکت گیرنده در کشور های متصل به شبکه بین المللی سوئیفت به صورت الکترونیکی منتقل می نماید.
این روش انتقال همانند انتقال حساب به حساب داخلی می باشد با این تفاوت که انتقال پول طی ۱ تا ۳ روز کاری صورت می گیرد. و کارمزدی حدود ۲۰ تا ۳۰ واحد وجه ارسالی توسط بانک دریافت می گردد.
برای ارسال پول از طریق شبکه سوئیفت داشتن شماره حساب بانکی فرد گیرنده به همراه کد سوئیقت (BIC) ضروری می باشد.
همچنین نام شخص صاحب حساب به همراه اسم کامل بانک و کشور مقصد ضروری می باشد.
اطلاعاتی همچون آدرس بانک، آدرس سکونت فرد گیرنده وشماره تماس گیرنده نیز در صورت وجود بصورت اطلاعات تکمیلی توسط بانک دریافت می گردد.
سوئیفت چیستکارمزد حواله ارزی چقدر است؟
در روش هایی که عنوان شده است، روش سوئیفت بر اساس مبلغ نوع ارز از کشور دریافت کننده ارز کارمزد حواله ارزی، متغیر است و بین ۲۵ تا ۶۰ دلار می باشد.
کارمزد حواله ارزی وسترن یونیون و مانی گرام، بر اساس ارز واریزی، بین ۴۵ تا ۱۶۰ دلار متفاوت است
نمونه مدارک مورد نیاز برای حواله ارزی در بانک ها
الف – حواله ارزی صادره (Outward Transfers)
بر اساس دستور پرداخت دریافتی از مشتری و با رعایت مقررات پیشگیری از پولشویی، بانکها مجاز می باشند از محل حساب ارزی مشتری،حواله وارده و یا آورده نقدی آنها نسبت به ارسال حواله ارزی به سایر بانکهای داخلی و یا خارجی اقدام نمایند.
این نوع حواله بنا به درخواست صدور حواله ارزی توسط مشتری و معرفی ارز حواله صادر می گردد.
بانک در کوتاه ترین زمان ممکن و از طریق سیستم سوئیفت نسبت به صدور حوالۀ ارزی عهدۀ کارگزاران خارجی در اقصی نقاط دنیا و داخلی اقدام می نماید.
یکی از بهترین و امن‌ترین راه‌های انتقال پول استفاده از سیستم سوئیفت (SWIFT) است. سوئیفت در واقع یک حواله بانکی بین‌المللی است که توسط اکثر بانکهای بزرگ دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد
مزایای سوئیفت چیست؟
علاوه بر سرعت انتقال، مهم‌ترین مزیت سیستم سوئیفت امنیت این سیستم است. چنانچه هرگونه مغایرتی در اطلاعات حساب دو طرف وجود داشته باشد سیستم سوئیفت از انتقال مبلغ جلوگیری می‌کند.همچنین سیستم سوئیفت استاندارد بسیار بالایی دارد و تا به حال هیچ موردی از عدم کارایی سیستم یا بروز اشتباه در آن مشاهده نشده است. ضمنا اطلاعات حواله سوئیفت رمزنگاری می‌شود و تا رسیدن به رایانه مقصد قابل بازخوانی نیستند. وقتی تمام این موارد را کنار هم می‌گذاریم، می‌بینیم که سیستم سوئیفت انتخاب بسیار خوبی برای انتقال پول به خارج از کشور است.
مزیت دیگر سیستم سوئیفت عدم محدودیت مبلغ قابل انتقال هست که حتی می‌توانید مبالغ کمتر از ۵۰۰ دلار را هم از این طریق انتقال دهید.
هنگامی که شما با استفاده از سوئیفت پولی را برای شخص، شرکت یا موسسه‌ای ارسال می‌کنید، این پول مستقیما به حساب فرد واریز می‌شود و از این رو شما هیچ نگرانی بابت قطعیت انتقال پول نخواهید داشت. در عین حال در مواردی برای حواله دلار به آمریکا، ممکن است مشکلاتی مثل بلوکه‌شدن پول یا حساب فرد دریافت کننده پول به وجود بیاید. این مشکلات به دلیل قوانین مالی سرسخت گیرانه ایالات متحده است.
چه ارزهایی با استفاده از سیستم سوئیفت قابل انتقال است؟
با توجه به اینکه که سوئیفت یک سیستم معتبر بین‌المللی برای انتقال پول است، طیف گسترده‌ای از ارزهای کشورهای مختلف جهت صدور حواله بانکی است و شما می‌توانید جهت ارسال حواله یورو به اروپا، دلار به کانادا، دلار به آمریکا، دلار به استرالیا، رینگیت به مالزی، حواله درهم به امارات، پوند به انگلستان، روپیه به هند، یوان به چین، لیر به ترکیه، ین به ژاپن و دلار به سنگاپور از خدمات صرافی ستاره سهیل بهره‌مند شوید.
از پرکاربردترین حواله‌هایی که در ایران کاربرد دارند، حواله دلار، حواله یورو EUR و حواله درهم AED هستند
اسناد و مدارک مورد نیاز جهت حواله ارزی
حواله ارزی بابت واردات کالا و خدمات از محل اوراق ثبت سفارش/ خدمت
شایان ذکر است انجام حواله جهت واردات کالا از محل اوراق ثبت سفارش با تخصیص ارز مربوطه توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران امکان پذیر می باشد.
صدور حواله صرفاً در مقابل ارائه ثبت سفارش و به منظور واردات کالا به اسعار قابل دسترس می باشد.
ب – حواله ارزی وارده (Inward Transfers)
دستور پرداختی است از طرف کارگزاران (بانک های خارجی و داخلی) به این بانک ارسال می شود و پس از دریافت پیام سوئیفت در کوتاه ترین زمان ممکن به شعبۀ مربوطه اعلام و امکان دریافت وجه توسط مشتری فراهم می گردد. در حال حاضر مقررات ارزی این اجازه را به ذینفع حواله می دهد که ارز حواله را در حساب های ارزی خود نگهداری یا به نرخ روز به بانک فروخته و یا به خارج از کشور حواله کند و حسب درخواست به ارز دیگر تبدیل نماید.
دریافت حواله به ارزهای معتبر از طریق سیستم سوئیفت از اقصی نقاط دنیا در شبکۀ بانک امکان پذیر است
مراحل صدور حواله چیست؟
- مراجعه به شعبه
- تامین ارز توسط مشتری
- تکمیل برگ درخواست صدورحواله / انتقال ارز
بخشنامه نحوه تامین ارز ابلاغ شد
ترتیبات جدید تأمین ارز به منظور واردات پس از اخذ ثبت سفارش / ثبت خدمت و تایید گواهی ثبت آماری از سوی بانک مرکزی به روز رسانی و ابلاغ شد.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی پیرو بخشنامه شماره ۱۵۲۴۳/۹۷ مورخ ۲۵/۱/۱۳۹۷ در اجرای مصوبه شماره۶۳۷۹۳/ ت ۵۵۶۳۳هـ مورخ ۱۶/۵/۱۳۹۷هیئت وزیران بدینوسیله ترتیبات جدید درخصوص تأمین ارز به منظور واردات را پس از اخذ ثبت سفارش / ثبت خدمت و تایید گواهی ثبت آماری از سوی اداره نظارت ارز بانک مرکزی و با تاکید بر رعایت مجموعه مقررات ارزی به شرح زیر به اطلاع می‌رساند:
۱- تأمین ارز برای گشایش اعتبار اسنادی، ثبت برات (وصولی) اسنادی و انجام حواله ارزی به منظور واردات کالاهای اولویت اول حسب ثبت سفارش صادره از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت به نرخ اعلامی از سوی این بانک امکان پذیر خواهد بود.
۲- تأمین ارز برای گشایش اعتبار اسنادی، ثبت برات(وصولی) اسنادی و انجام حواله ارزی به منظور واردات سایر کالاها (اولویت دوم حسب ثبت سفارش صادره) از طریق بازار دوم ارز در سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی( نیما) صورت می پذیرد.
۳- علاوه بر منابع مورد اشاره در بندهای ۱ و ۲محل تامین ارز می تواند منابع ارزی حاصل از صادرات ، موجودی حسابهای ارزی مشتریان و خرید ارز از بانک باشد.
۴-تأمین ارز جهت گشایش اعتبار اسنادی، ثبت برات(وصولی) اسنادی و انجام حواله ارزی بابت خریدهای کالایی - خدماتی یا صرفاً خدماتی به شرح ذیل با رعایت سایر ضوابط بالاخص مفاد بند “ب” بخش اول مجموعه مقررات ارزی امکان پذیر خواهد بود:
الف) درخصوص خریدهای صرفاً خدماتی و یا بخش خدماتی خریدهای کالایی – خدماتی مربوط به بخش غیر دولتی تا سقف ۹۰۰۰۰۰یورو یا معادل آن به سایر ارزها، تأمین ارز از طریق بازار دوم، حساب ارزی واردکننده و ارز حاصل از صادرات کالا و خدمات درصورت ارائه تاییدیه وزارتخانه / دستگاه ذیربط امکان پذیر می‌باشد.
ب) درارتباط با بخش دولتی در صورت درخواست وزیر ذیربط در تمامی موارد و صرف نظر از سقف ۹۰۰٫۰۰۰ یورو مراتب بایستی به طور موردی از این بانک استعلام شود.
۵- گشایش اعتبار اسنادی، ثبت برات(وصولی) اسنادی و انجام حواله ارزی به منظور واردات به مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی از محل ارز حاصل از صادرات، حساب ارزی واردکننده و بازار دوم ارز ، پس از انجام ثبت‌سفارش و رعایت بخش اول مجموعه مقررات ارزی امکان پذیر می‌باشد.
۶- در ارتباط با حواله های صادره پس از ابلاغ این بخشنامه، مهلت ارائه اسناد حمل حواله‌های مذکور، حداکثر سه ماه از تاریخ صدور حواله ارزی تعیین می‌گردد. ضمناً مهلت ارائه پروانه گمرکی بابت حواله‌های ارزی از تاریخ صدور اعلامیه تأمین ارز حداکثر به مدت دو ماه خواهد بود.
۷- در مواردیکه ارز مربوطه توسط این بانک تأمین، لیکن حواله صادر نگردیده باشد، حداکثر سه ماه از تاریخ تأمین ارز می بایستی اسناد حمل به آن بانک ارائه شود. درصورت عدم انجام حواله ظرف مهلت مذکور آن بانک موظف است ارز مربوطه را به این بانک برگشت دهد.
۸- تامین ارز بابت گشایش اعتباراسنادی، ثبت برات(وصولی) اسنادی و حواله ارزی به منظور خرید و فروش کالا و خدمت از هر کشور به کشوردیگر و ترانزیت کالا میسر نمی‌باشد.
۹- تأمین ارز بابت مابقی مبالغ اعتبارات اسنادی گشایش یافته تا تاریخ ۱۵/۵/۱۳۹۷ که دارای گواهی ثبت آماری تایید شده می باشند، حسب نوع نرخ ارز مندرج در گواهی مزبور صورت خواهد پذیرفت.
تبصره :درمواردیکه مابقی مبلغ اعتباراسنادی به نرخ روزاعلامی این بانک تامین می گردد (بر مبنای هردلار معادل۴۲۰۰۰ریال)، لازم است در هنگام ظهرنویسی اسناد حمل، مراتب به سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان نیز منعکس شود.
۱۰- تخصیص ارز وفق بند۱۵ از تصویبنامه شماره ۴۳۵۳/ت۵۵۳۰۰هـ مورخ ۲۲/۱/۱۳۹۷از تاریخ ۱۶/۵/۱۳۹۷ کان لم یکن تلقی می شود.
۱۱-اخذ وثایق وفق مقررات ارزی ، درخصوص کالاهای اولویت اول بایستی بر مبنای نرخ ارز اعلامی این بانک و در سایر موارد بر مبنای نرخ اعلامی در سامانه معاملات الکترونیکی ارز به نشانی ets.pbn.net صورت پذیرد.
۱۲-در ارتباط با چگونگی تخصیص ارز وصدورگواهی ثبت آماری در قالب دستورالعمل پیوست اقدام و هماهنگی لازم را با اداره نظارت ارز این بانک به عمل آورند.
