آیا تا بحال بستنی زغالی خورده اید؟ مضرات بستنی زغالی

دیروز بستنی زغالی رو امتحان کردم برا همین تصمیم گرفتم درباره مضرات و فواید بستنی زغالی مطلبی را برایتان قرار دهم. با مجله اینترنتی ایلیار همراه باشید

این روزها تقریباً همه ما در دنیای مجازی مجذوب صفحه‌ها و کانال‌های آشپزی یا تبلیغات خوراکی‌های رنگارنگ هستیم که از ماهیت خیلی از آنها بی‌خبر هستیم.

هدف از نوشتن این مطلب این نیست که همه غذاها را محکوم به مضر بودن کنیم، اما بد نیست از مواد غذایی که می‌خوریم اطلاعات بیشتری داشته باشیم تا با توجه به وضعیت سلامتی‌مان بهتر بتوانیم به انتخاب آنها بپردازیم.

یکی از مواردی که به تازگی در رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌ها یا حتی در خیابان‌ها با آن رو‌به‌رو هستیم، غذاهای سیاه هستند. بستنی‌های زغالی، لیمونادها و نان پیتزا یا همبرگر، نمونه‌هایی از این مواد غذایی هستند که در نگاه اول بسیار جذاب و خوشمزه به نظر می‌رسند. ترکیبی که برای ایجاد این رنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد کربن فعال یا شارکول فعال یا خاکستر نارگیل است. این ماده از قدیم در بیمارستان‌ها به عنوان یک سم زدای قوی برای جذب سموم یا در مصرف بیش از حد داروها (مثل خودکشی با داروها) استفاده می‌شد.

درست است این ترکیب دارای اثرات سم‌زدایی قوی است، اما بیشتر مردم از این ویژگی بی‌خبرند و صرفاً به خاطر جذابیت به سراغ این محصولات سیاه و سفید می‌روند. در نگاه اول ظرف غذای سیاه سفید بسیار جذاب و منحصر به‌فرد بوده و بستنی زغالی با رنگ سیاهش سردتر به نظر می‌رسد. با وجود این بهتر است تنها به ظاهر جذاب آنها توجه نکرده و با برخی اثرات جانبی آنها نیز آشنا شویم.

بازار بستنی‎های رنگارنگ و بستنی زغالی آنقدر گرفته که امکان ندارد به امتحان کردن یک طعم و رنگ از آن رضایت بدهید. حالا برای تنوع هم که شده انواع بستنی های سیاه و زغالی را ارائه کرده اند تا هیجان رنگ سیاه آن برای تان تازگی داشته باشد. البته این بستنی ها آنقدر جدید است که شاید اسم آن را هم نشنیده باشید اما در گوشه و کنار شهرمان بستنی قیفی سیاه به دستتان میدهند. البته درباره این نوع بستنی ها حرف وحدیث های زیادی وجود دارد که اگر بخواهید آن را امتحان کنید لازم است حتما قبل از خرید، اطلاعات لازم را داشته باشید.

بستنی زغالی از کجا آمد؟

ایجاد تنوع در رنگ و طعم بود که باعث شد یکی از تولید کنندگان به نام little Damage ice cream در آمریکا محصول جدیدی به نام بستنی زغالی را روانه بازار کند.

ماده سیاهی که در این بستنی ها وجود دارد زغال چوب یا همان کربن فعال است.

در حقیقت پودر زغال را با همان ترکیبات روتین بستنی ترکیب کرده و بستنی زغالی به شکل بستنی قیفی تولید میشود. البته بادام هر عنصر مهمی در این نوع از بستنی هاست و به نظر میرسد ترکیب مزه بادام و زغال اصلی ترین عنصر تنوع در این محصول است. باید بگوییم این نوع از بستنی ها فعلا در حد بستنی قیفی دستگاهی و در چند کافه و در شهر تهران عرضه میشود و هنوز در کارخانجات بستنی سازی، این نوع از بستنی را تولید نکرده اند و چیزی به نام بستنی زغالی بسته بندی شده و تولید انبوه در بازار محصولات غذایی عرضه نمیشود.

کاربرد زغال در صنایع غذایی چیست؟

زغال چوب در صنعت غذا و صنایع دیگر برای از بین بردن بو و به عنوان فیلتر و در مواردی هم برای از بین بردن رنگ استفاده میشود. مثلا داخل بوگیر های یخچال از زغال استفاده شده است یا گاهی برای ضد عفونی کردن مواد غذایی ممکن است زغال به کار ببرند. برای تولید بستنی زغالی، کمی زغال را فرآوری میکنند یا از چوب های مرغوب تر استفاده میکنند، حتی زغال را پاستوریزه و استرلیزه میکنند. اما گاهی ممکن است از رنگ سیاه هم برای بستنی استفاده کنند

رنگ سیاه یا زغال؟

برای تولید بستنی زغالی یا باید از همان ترکیب اصلی زغال استفاده شود یا ترکیب مشابه آن ساخته شود. این کار مانند همان اسانس های میوه ای و طعم دهنده دیگر است که مورد استفاده قرار میگیرد و میتواند مضرات خاص خود را هم داشته باشد. از چوب معمولی، شلتوک، چوب نارگیل و…
میتوان کربن فعال به دست آورد اما ممکن است برخی فروشندگان از رنگ سیاه برای تولید بستنی استفاده کنند و چیزی به نام زغال در آن نباشد. در این صورت رنگی که مورد استفاده قرار میگیرد حتما باید مجوز سازمان غذا و دارو را داشته باشد و قطعا سازمان غذا و دارو بر مواد مصرفی تولید کنندگان نظارت دارد. رنگ سیاه در حال حاضر در صنایع غذایی کاربرد دارد و اگر از جای مطمئن خرید کنید به احتمال بیشتری از رنگ مجاز استفاده میکنند.

عوارض خطرناک رنگ های قلابی

گاهی اوقات بستنی زغالی ممکن است اصلا زغال نداشته باشد و فقط رنگ سیاه در آن استفاده شده باشد. اگر کسی از رنگ غیر مجاز برای تولید بستنی استفاده کند، ممکن است عوارض زیادی نصیب مشتریان کند.

البته این موضوع فقط به رنگ سیاه مربوط نیست و تمام رنگ ها را شامل میشود. رنگ هایی که از کانال قاچاق به کشور وارد میشوند، ممکن است جزء رنگ های مجاز یا غیرمجاز باشند. رنگ های غیرمجاز ممکن است به انواع ناخالصی ها خصوصا سرب آلوده باشند، ممکن است برخی افراد خصوصا کسانی که دارای درجات مختلف حساسیت هستند بلافاصله پس از مصرف رنگ های خوراکی غیرمجاز دچار نشانه هایی مثل مسمومیت، حالت تهوع، استفراغ و… شوند. عوارضی که در دراز مدت ممکن است به دلیل استفاده از رنگ های خوراکی به وجود آید شامل انواع بیماری هاست. سرطان خصوصا سرطان خون را در این میان میتوان به عنوان یکی از مهم ترین مضرات استفاده از رنگ های خوراکی مصنوعی دانست. همچنین سقط جنین، ناهنجاری های ژنتیکی، تغییرات هورمونی و… هم از جمله عوارضی است که میتواند با مصرف رنگ های خوراکی مصنوعی در خانم های باردار مرتبط باشد.

سم زدایی با زغال؟

زغال برای کسانی که داروی زیاد مصرف کرده اند یا کسانی که دچار مسمومیت شده اند یا برای خروج مواد مخدر از بدن برخی افراد استفاده میشود. در حقیقت بیمارستان ها برای کسانی که دچار مسمومیت های دارویی شده اند از زغال استفاده میکنند تا داروها از بدن خارج شود. اما دوزی از زغال که برای تولید بستنی از آن استفاده میشود آن چندانی ب سم زدایی ندارد. این کاربرد باید در دوز بالا و در بیمارستان توسط متخصص انجام شود. فرد باید بستری و تحت نظر باشد تا بتوان از این درمان استفاده کرد. در ضمن زغالی که برای درمان مسمومیت استفاده میشود نوع خاصی است و در داروخانه ها به شکل دارو فروخته میشود. این طور نیست که هر کس بخواهد سم زدایی کند خودش در خانه زغال بخورد یا هر روز بستنی زغالی بخورد بگوید دارم سم زدایی میکنم.

مهم ترین عارضه مصرف زغال چیست؟

از آن‎جا که زغال جاذب است و موارد را به خود جذب میکند این سوال پیش می آید که آیا مصرف زغال و به شکل بستنی زغالی میتواند باعث جذب ویتامین ها یا موارد مغذی موجود در غذا به خود شود و جذب آنها را مختل کند؟
باید بگوییم که در این زمینه هنوز تحقیقاتی انجام نشده و نتایجی در دست نیست. این قضیه فعلا درباره دارو ها به اثبات رسیده و لازم است درباره ویتامین ها و مواد مغذی هم تحقیقات بیشتری انجام شود.
با این حال دکتر جودی فلوپ، پزشک متخصص طب اطفال در مرکز پزشکی مجتمع اوستر در بیمارستان یادبود شیکاگو در سایت heavy.com مینویسد که زغال چوب فعال همچنین میتواتد ویتامین های مواد غذایی را جذب کند. به علاوه یک متخصص تغذیه بالینی در لس آنجلس هم به سایت shape.com میگوید: به دلیل قابلیت های اتصال آن، زغال فعال میتواند به طور بالقوه ارزش غذایی مواد غذایی را کاهش دهد. زغال فعال میتواند به مواد مغذی متصل شود که پس از آن ممکن است بدن شما را جذب آنها محروم کند. در یک مطالعه ، زغال فعال به آب سیب اضافه شده و مشخص شد سطح ویتامین C، نیاسین، ویتامین B6، تیامین و بیوتین را در آب کاهش میدهد.

اثرات جانبی کربن فعال

کاهش جذب ویتامین‌ها: کربن فعال به همان اندازه که جاذب خوبی برای سموم است، سایر ترکیباتی که همراه با آن مصرف می‌شوند را نیز به خود جذب می‌کند، بنابراین وقتی یک بستنی زغالی می‌خورید ممکن است بدن خود را از جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در آن نظیر کلسیم محروم کنید. در مطالعه‌ای که روی غلظت‌های مختلف کربن فعال افزوده شده به آب سیب انجام شد نتایج نشان داد ویتامین C و برخی ویتامین‌های B روی کربن فعال جذب می‌شوند. در واقع کربن فعال قادر به تشخیص نوع موادی که جذب می‌کند نیست.

کاهش جذب برخی داروها: کربن فعال در زمان مصرف به طور موثری از جذب بسیاری از داروها در دستگاه گوارش جلوگیری می‌کند. از بین حدود ۱۸۰۰ نوع داروی مختلف،۲۴۰ نوع از داروها در صورتی که همراه با کربن فعال مصرف شوند، جذب نمی‌شوند. از آنجا که ممکن است زندگی برخی افراد به برخی داروهای خاص وابسته باشد، بهتر است اطرافیان خود را از این ویژگی کربن فعال مطلع کنید.

عوارض ریوی: مصرف کربن فعال در برخی موارد با عوارض ریوی همراه است. این عوارض زمانی به اثبات رسید که کودکانی که با کربن فعال تحت درمان قرار گرفتند، پس از اتمام مصرف آن دچار عوارض ریوی شدند.

اختلالات گوارشی: مصرف کربن فعال با برخی اختلالات گوارشی همراه است که از آن جمله می‌توان به حالت تهوع، استفراغ، اسهال، زخم یا سوراخ در دستگاه گوارش، انسداد روده و مدفوع سیاه اشاره کرد.

ناهنجاری‌های متابولیکی: اسهال وقتی رخ می‌دهد، اغلب به بی‌آبی بدن منجر می‌شود. این وضعیت عدم تعادل بدن با افزایش غلظت سدیم و افزایش دفع آب بدن همراه است. یکی دیگر از عوارض جانبی استفاده از کربن فعال، افزایش غلظت منیزیم در خون است.

تداخل با داروهای پیشگیری از بارداری: موضوعی که بسیاری از زنان از آن بی‌اطلاع هستند، تداخل شارکول یا کربن فعال با داروهای پیشگیری از بارداری است! در تحقیقی که در این زمینه انجام شد در افرادی که از داروهای ضد باروری هورمونی استفاده می‌کنند، مصرف شارکول چند ساعت پس از قرص می‌تواند کارایی آن را به طور قابل توجهی کاهش دهد