درمان باور نکردنی انحراف و قوز شست پا

درمان باور نکردنی انحراف و قوز شست پا

قوز شست پا را Hallux Valgus می نامند،هالوکس به معنی شست و والگوس به معنای انحراف به سمت خارج است،این انحراف انگشت پا اغلب بین زنان رایج است.

امروز در سایت ایلیار قصد داریم درباره درمان قوز شست پا صحبت کنیم. قوز یا انحراف شست پا که بروز آن هم می‌تواند زمینه ارثی داشته باشد و هم در اثر پوشیدن کفش نامناسب و پنجه تنگ ایجاد شود، پدیده شایعی است که در خانم‌ها بیشتر دیده می‌شود. انحراف شست پا موجب می‌شود مفصلی که شست را به کف پا متصل میکند به طرف داخل برجسته شده و یک برآمدگی در سطح داخلی پنجه پا به وجود آید که به آن قوز شست پا یا بونیون Bunion می‌گویند.

ما اغلب توجه زیادی به اولین نشانه های قوز شست پا نمی کنیم، اگرچه ما واقعا باید این را در نظر داشته باشیم که تنها در مراحل اولیه این مشکل است که هنوز می توانیم از بروزیت (یک فرآیند التهابی همراه با درد شدید) جلوگیری کنیم.
احتمال دچار شدن به این حالت در کسانی که به علت ژنتیکی مستعد ابتلا به آن هستند، بالاتر است و همچنین کسانی که کفش های پاشنه بلند می پوشند و افرادی که اضافه وزن دارند.

به زبان ساده قوز شست پا عبارت است از برجستگی کنار شست پا ولی در واقع این برجستگی مشهود، نشان دهنده تغییرات مهمی در قالب استخوانی قسمت جلویی پا می باشد. در نتیجه،شست پا به سمت انگشت دوم پا متمایل می شود.

این برجستگی در کفش، قرمز و دردناک شده و هر چه بزرگ‌تر شود راه رفتن برای بیمار مشکل‌تر می‌شود. انحراف انگشت شست به طرف انگشت دوم ممکن است آنقدر زیاد شود که انگشت دوم به زیر شست برود. در شکل پیشرفته‌تر این بیماری حتی ممکن است بر اثر فشار شست، انگشت دوم هم منحرف شود و روی انگشت سوم برود. با شدت انحراف شست، درد شدت می‌گیرد، راه رفتن دشوار شده و موجب لنگ زدن بیمار حین راه رفتن می‌شود. انحراف انگشت شست پا حتی می‌تواند ایجاد ساییدگی مفصل کند.

عارضه قوز شست پا برآمدگی است که در مفصل شست پا اتفاق می‌افتد و علت آن، حرکت استخوان یا بافت این ناحیه از جای اصلی خود و قرار گرفتن در خارج از آناتومی معمولی بدن است.

هالوکس والگوس دفورمیته‌ی انگشت شست پا و رایج‌ترین پاتولوژی ارتوپدی است .

در هالوکس والگوس یا Bunion (پینه شست پا) یک کیسه‌ی مایع یا بورس روی زائده‌ی‌ استخوانی سر قاعده‌ی اولین انگشت شکل گرفته و دردناک می‌شود.

درمان این عارضه در بچه‌ها و افراد نوجوان و جوان با افراد میانسال و مسن متفاوت است : در افراد جوان حدود ۶۰ درصد تاریخچه‌ی مثبت فامیلی دیده می‌شود و در اغلب موارد دوطرفه است.

شیوع آن در خانم‌ها ۹ برابر آقایان است این مشکل برای بسیاری از افراد،مخصوصا خانم های جوان مشکلات روانی – اجتماعی به دنبال دارد.

شلی لیگامانی، پنجه‌یی با تحرک بیش از حد، صافی کف پا، اختلالات ساختاری در سر انگشت شست پا از علل شایع این بیماری است.

این بیماری ممکن است زمینه خانوادگی داشته باشد. بیمار ممکن است همین مشکل را در پدر یا مادر یا خواهر و برادر خود هم ببیند. پوشیدن کفش نامناسب مثل کفش هایی با پنجه تنگ و باریک و کفش های پاشنه بلند از مهم ترین علل ایجاد کننده این بیماری است. متاسفانه ۹۰ درصد زنان کفش هایی میپوشند که برایشان تنگ است.

در پروسه طولانی مدت مراقبت از انحراف شست پا حفظ دامنه حرکتی مفصل بسیار ضروری است. با حفظ دامنه حرکتی مفصل درد شست پا کاهش یافته و یا از آنها پیشگیری می شود.

کفش تنگ همچنین می تواند مشکلات عدیده دیگری مثل انگشت چکشی، میخچه یا هالوکس ریجیدوس را هم ایجاد کند. انحراف شست موجب میشود مفصل متاتارسوفالانژیال Metatarsophalangeal یعنی مفصلی که شست را به کف پا متصل میکند به طرف داخل برجسته شده و یک برآمدگی در سطح داخلی پنجه پا بوجود آید. به این برجستگی بونیون Bunion میگویند.

پیشگیری از قوز شست پا

• کفشی را انتخاب کنید که به شکل پای شما باشد و گمان نکنید که کفش تنگ به مرور جا باز می‌کند.
• هنگام عصر برای خریدن کفش بروید چون در این موقع از روز پا در حداکثر اندازه خود است.
• اگر پای چپ و راست شما هم اختلاف اندازه دارد، کفش را به اندازه پای بزرگ‌تر بخرید.
• وقتی کفش را تست می‌کنید دقت داشته باشید که در جلوی بلندترین انگشت پا یک سانتی متر فضای خالی داشته وجود داشته باشد.

درمان قوز شست پا

درمان غیر جراحی در اکثر بیماران برای کاهش علایم و نه برای اصلاح بدشکلی کفایت می کند.

توصیه های فیزیوتراپیست را مد نظر قرار دهید.

از ارتز ( مانند بالشتک ها) برای برداشتن فشار از روی نقاط دردناک بونیون استفاده کنید. از کفش های عریض و فضادار استفاده کنید. تناسب کفش بسیار مهم است.ضمنا از پوشیدن کفش های پاشنه بلند و تنگ خودداری کنید زیرا که درد کف پا و انگشت شست را افزایش می دهد. از ورزش های خاص استفاده کنید تا قابلیت حرکت مفصل را حفظ کنید.

استفاده از محافظ و اسپلینت

می توانید از اسپلینت (ارتز) شبانه برای بهبود و تسکین علایم بونیون استفاده کنید.اغلب هدف از بکار بردن این ارتز ها حفظ انگشتان در راستای صحیح است.
این وسایل کمک می‌کنند تا درد ناشی از هالوکس والگوس (انحراف انگشت شست پا) کاهش یافته، موقعیت مناسب انگشتان تنظیم شده و فضای مناسب برای کاهش ناراحتی ایجاد شود.

گاهی توصیه می شود از بالشتک یا فوم بین انگشت شست و انگشت دوم استفاده کنید. در صورتی که انگشت بزرگ خیلی قوی و بزرگ باشد نباید از این بالشتک ها و فوم ها استفاده کرد چون فشار بیشتری به انگشتان کوچک وارد کرده و باعث اختلالاتی بین انگشتان می شود.

پد گذاری (استفاده از بالشتک) بین دو انگشت باعث صاف شدن راستای انگشت بزرگ نمی شود. در هر صورت گاهی اوقات پدگذاری برای کاهش علائم دردناک داخل مفصلی مورد نیاز است.

درمان هالوکس والگوس با ورزش تمرین کششی برای انگشت پا
هر ورزشی که باعث تقویت عضله‌ هلوسیس شود، در کاهش ناراحتی‌های انحراف شست پا موثر است.
تمرینات کششی انگشتان پا باعث تقویت انعطاف‌پذیری و تحرک پاها شده و گردش خون، فعالیت سلول‌های قرمز خون را افزایش داده و استخوان‌ها را شکل می‌دهد. با این حال ورزش، بدشکلی شست پا را درست نمی‌کند.

• یک بند لاستیکی در اطراف هر دو انگشت شست پای خود بگذارید.
• به آرامی پاهای خود را به سمت بیرون بچرخانید تا زمانی که کششی روی انگشتان شست خود حس کنید.
• به مدت یک دقیقه در این حالت بمانید.
• سپس به مدت یک دقیقه استراحت کنید و دوباره این کار را تکرار کنید.
• این تمرین را ۲ یا ۳ بار در روز و هر بار به مدت ۱۵ دقیقه انجام دهید.
• انگشت بزرگ را با یک دست گرفته و کششی را در همه جهات در مفصل ایجاد کنید. این وضعیت را با حداکثر دامنه حرکتی به مدت ١۰ تا ١۵ ثانیه حفظ کنید. این عمل را چندین بار در همه مسیر ها تکرار کنید.
• کشش یا تراکشن (Traction) به افرادی که اختلالات ستون فقرات دارند می تواند کمک کند، علاوه بر این کشش یا تراکشن در حفظ قابلیت حرکت مفصل موثر است. با یک دست انگشت شست پای خود را بگیرید و با دست دیگر پای خود را بگیرید و سپس از دو طرف بکشید. این وضعیت را ١۰ تا ١۵ ثانیه حفظ کنید. چندین بار این کار را تکرار کنید.
• بانداژ الاستیک را به دور هر دو انگشت شست پای خود بپیچید . طوری پای خود را بر روی زمین قرار دهید تا انگشت بزرگ بطور مستقیم و راست قرار بگیرد. این وضعیت را برای چندین دقیقه حفظ کنید. چندین بار این کار را تکرار کنید.
• ورزش ها به هیچ عنوان راستای انگشتان را اصلاح نمی کنند (چون در طی سالهایی که بونیون در حال رشد بوده، راستای صحیح استخوان منحرف شده است) اما این ورزش ها برای حفظ انعطاف پذیری و قابلیت حرکت مفصل بسیار موثر هستند.

آیا جراحی انحراف شست پا به شما کمک میکند؟

قاعده کلی، شروع درمان با روش های غیر جراحی است. اگر این روش ها موثر واقع نشدند عمل جراحی میتواند به شما کمک کند. ۹۰-۸۵ درصد کسانی که برای درمان انحراف شست جراحی شده اند از نتیجه درمان راضی هستند. در حالات زیر معمولاً شما نیاز به عمل جراحی دارید.

درد شدید در پنجه پا که مانع از انجام فعالیت های روزمره زندگی میشود. درد یکه نمیگذارد شما خوب راه بروید و کفش بپوشید ( البته منظور کفش های راحت است).

• تورم و التهاب مفصل شست پا که با استراحت و دارو خوب نمیشود.
• در مواقعی که شست پا کاملاً به طرف دیگر انگشتان پا منحرف شده است.
• خشکی و محدودیت حرکت در شست پا
• وقتی درد با داروی مسکن و پوشیدن کفش مناسب بهبود نمیابد.
• گاهی انحراف شست پا در سنین نوجوانی در حدود سنی ۱۵-۱۰ سال بخصوص دختران بوجود میاید. در این سنین اصلاً توصیه به عمل جراحی نمیشود چون احتمال عود زیاد است.

عمل جراحی هالوکس والگوس یا قوز شست پا

اگر درمان غیر جراحی برای کاهش درد مفید نباشد و به شکست بینجامد یا اگر درد ناشی از هالوکس والکوس با فعالیت های روزمره زندگی منافات داشته باشد، ممکن است نیاز به جراحی باشد.

نکته بسیار بسیار مهم براساس توصیه انجمن جراحان پا و مچ پای آمریکا این است، که هدف جراحی هرگز نباید صرفا مقاصد زیبایی یا امکان استفاده از کفش های نوک تیز باشد. بیش از ۱/۳ (یک سوم) بیماران حتی بعد از جراحی هم نخواهند توانست کفش نوک تیز و پاشنه بلند استفاده کنند.

ورزشکاران حرفه ای و کسانی که به صورت حرفه ای رقاص یا بالرین هستند در طول دوران حرفه ای خود نباید جراحی شوند.

روش های بسیار متعدد و متنوعی برای جراحی وجود دارد که بر حسب نیاز بیمار،شدت بدشکلی،میزان تخریب مفصل و عوامل دیگر مورد استفاده قرار می گیرند و ممکن است نیاز به بیش از یک برش جراحی باشد.

معمولا در دوره بعد از عمل از گچ یا آتل گچی استفاده نمی شود و به جای آن بانداژ مخصوص به همراه کفش مخصوص به کار می رود.