بازار سبزه و هفت سین: داغ مثل بازار شب عید
درآمدها از شغل‌های دم‌عید متفاوت است؛ از یک‌میلیون گرفته تا ۱۵میلیون‌تومان. شغلهایی که روزهای آخر سال ظهور می‌کنند و خبر و اثری از آنها دیگر باقی نمی‌‌ماند تا سال دیگر که از دهه اول اسفند باز هم سبزه‌فروش‌ها بساط کنند و ماهی‌فروش‌ها ماهی سفره هفت‌سین بفروشند و ظرف‌های سمنو کنار خیابانها پهن شود و حاجی‌فیروزها پشت چراغ‌های قرمز کاسبی کنند.
این شغل‌های آخر سالی کوتاه است اما پردرآمد. آنقدر که برخی را وسوسه می‌کند شغل‌های ثابتشان را برای دو، سه‌هفته کنار بگذارند و کنار خیابان بساط کنند یا کنار کاسبی سالانه، جایی هم برای شغلهایی چندروزه باز کنند.
راهنمای راه‌اندازی یک کاسبی پردرآمد قبل از عید نوروز
روزهایی مثل همین امروز که اگر گذرتان به خیابان بیفتد، ناخواسته جلوی بساط دستفروش‌ها و مغازه‌ها یا غرفه‌های بازارچه‌های نوروزی که نوشدن روزگار نقطه مشترک فروش کالا‌هایشان شده، پا سست می‌کنید و دل دل می‌کنید برای خرید چیزهایی که در بساطشان پهن کردهاند؛ برای خرید سبزه و سمنو، هفت‌سین و شمع؛ وسیله‌های کوچک و ساده‌ای که بیشترشان در کنج خانه‌ها و در دستان هنرمند زنان کارآفرین و خلاق ساخته می‌شوند.
اگر شما هم دوست دارید در این تجربه موفق سهیم شوید فرصت را از دست ندهید و تا دیر نشده سراغ کاری بروید که این روز‌ها بازارش حسابی داغ است؛ از ساخت و تزیین هفت‌سین ویژه ایام عید گرفته تا پخت سمنو و سبزکردن سبزه!
هفت‌سین خودت را بساز
هفت‌سین‌ها از خیلی سال پیش پای ثابت مراسم نوروزی ما شده‌اند؛ اهمیتشان وقتی معلوم می‌شود که یکی از سین‌ها کم باشد و کدبانوی خانه همه جا را برای پیدا کردن سین گمشده زیرورو کند؛ سین گمشده‌ای که می‌تواند سیر باشد یا سماق و سکه؛ سیب باشد یا سرکه و سبزه؛ دوست داشتنی‌ترین «سین»های دنیا که برای اینکه کنار آینه و قرآن و تنگ ماهی روی سفره شب عید بنشینند معمولا در ظرف‌های زیبایی قرار می‌گیرند که در بازار از خیلی سال پیش به ظرف‌های هفت‌سین معروف شده‌اند؛ ظرف‌هایی که در بازار در شکل‌ها، اندازه‌ها و قیمت‌های مختلف به فروش می‌رسند.
هفت‌سین‌های سفالی
ظرف‌های خوشرنگ و لعاب سفالی، سال‌هاست که به‌عنوان پایه‌های اصلی سفره هفت‌سین استفاده می‌شوند و طرفداران زیادی هم بین جماعت بانوان دارند. می‌توانید کسب و کارتان را از تزئین و فروش این ظرف‌ها شروع کنید؛ البته فرض را بر این می‌گذاریم که سفالگری بلد نیستید و می‌خواهید با کمی ذوق و سلیقه، سفال‌های خام موجود در بازار را رنگ کرده و با تزئین ویژه خودتان به بازار عرضه کنید.
برای شروع باید ظروف سفالی خام و لعاب نخورده را از مراکز عرضه و فروش این ظروف تهیه کنید. بیشترگلفروشی‌های سطح شهر، مغازه‌های عمده‌فروش سفال و صنایع‌دستی، کاسه‌های کوچک و بزرگ، تخم‌مرغ‌های سفالی و ظرف‌هایی در اشکال مختلف دارند که دقیقا برای این کار ساخته شده‌اند. البته اگر در خیابان دنبال ظرف خام و لعاب نخورده گشتید و به در بسته خوردید می‌توانید این ظرف‌ها را از چند سایت اینترنتی تهیه کنید که تخصصشان فقط توزیع و پخش ظروف سفالی خام است.
بسته به جایی که این ظرف‌ها را تهیه می‌کنید قیمت‌ها می‌تواند متفاوت باشد. در حالت کلی تخم‌مرغ‌های سفالی ساده ۲۵۰ تا ۵۰۰ تومان به فروش می‌رسند. کاسه‌های کوچک سفالی هم در مغازه‌ها بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان. اگر همین وسیله‌ها را از سایت تهیه کنید قیمت کمی بالا‌تر می‌رود اما تنوع کار بیشتر و شکل ظروف بهتر می‌شود؛ برای مثال ست ۷ پارچه هفت‌سین بته‌جقه حدود ۱۲۰۰۰ تومان است.
بعد از خرید ظرف‌های سفالی، نوبت به خرید رنگ اکلیریک، قلمو و اسپری کیلر می‌رسد. رنگ‌های اکلیریک در مغازه‌ها از ۲ تا ۱۵هزار تومان فروخته می‌شوند و قلمو‌ها بسته به جنس و سایزشان از ۷ تا ۲۰ هزارتومان. دقت کنید که اسپری کیلر علاوه بر اینکه به‌کار شما نمامی‌دهد، آن را قابل شست‌وشو هم می‌کند. پس بهتر است با هزینه ۱۵ تا ۳۰ هزارتومان این وسیله را هم برای تکمیل کارتان تهیه کنید.
بقیه کار دیگر با شماست. فقط کافی است کمی ذوق و سلیقه به خرج دهید و به ظرف‌ها و تخم‌مرغ‌های خام، رنگ و لعابی تازه بدهید. البته برای فروش بهتر می‌توانید سراغ نشانه‌های خاص تقویم هر سال هم بروید؛ مثلا ظروفی که شکل بز هستند امسال طرفدار زیادی دارند و ست کامل رنگ‌شده‌شان در بازار ۳۵ تا ۴۵هزار تومان به فروش می‌رسد.
هفت‌سین‌های شیشه‌ای
جام‌ها و ظروف شیشه‌ای با آن نقش و نگارهای زیبا و منحصربه‌فردشان یکی دیگر از پرطرفدارترین ظروف داخل سفره‌های هفت‌سین هستند؛ ظروف شفافی که وقتی کنار تنگ‌های شیشه‌ای و ماهی‌های قرمز قرار می‌گیرند سفره‌های هفت‌سین را از همیشه زیبا‌تر می‌کنند.
برای ساخت این ظروف هم فقط کافی است نقاشی روی شیشه را بلد باشید؛ به این ترتیب با هزینه ۱۵تا ۳۰هزار تومان و خرید ۶ کاسه کوچک و ساده یا جام پایه‌بلند از مغازه‌های بلورفروشی می‌توانید کارتان را شروع کنید؛ البته درصورتی که این وسیله‌ها را هم تهیه کرده باشید:
| هر سبزه با احتساب گندم کیلویی ۱۲۰۰تومان، برای تولیدکننده‌اش حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ تومان هزینه دارد و اگر بدون واسطه در بازار فروخته شود ۵ تا ۱۰ هزارتومان به فروش می‌رسد. حالا اگر در سبز کردن سبزه‌ها ابتکاری به خرج دهید و سبزه‌های کوزه‌ای و عروسکی درست کنید مشتری و درآمد بیشتری پیدا می‌کنید |
خمیر دورگیر ویترای (طلایی، نقره‌ای یا مشکی)
رنگ ویترای (به رنگ‌های مختلف)
قلم‌موی ظریف (اگر قلم‌موی آبرنگ باشد بهتر است)
رنگ‌های ویترای را می‌توانید بسته به جنس و حجمشان از ۲ تا ۱۸هزارتومان خریداری کنید؛ قیمت خمیر دورگیر حدودا ۵هزارتومان است و قلم‌مو‌های ظریف هم بسته به سایز و جنس از ۳ تا ۱۰هزارتومان فروخته می‌شوند.
از اینجا به بعد هم همه‌چیز به سلیقه و هنر شما بستگی دارد. هرچقدر کارتان ظریف‌تر و زیبا‌تر از آب دربیاید قیمت بیشتر و مشتری بهتری در بازار خواهد داشت؛ برای مثال ست ۶ تایی جام ویترای چیزی حدود ۶۵ تا ۸۰هزارتومان خرید و فروش می‌شود.
سبزه های همیشه سبز
سبزه و ماهی جزو خریدهای واجب شب عید است. برای همین از اول تا آخر یک خیابان کوتاه، ۱۰جا سبزه و ماهی می‌فروشند و همه هم مشتری‌های خود را دارند
درست مثل معجزه است؛ سبزکردن سبزه را می‌گوییم، آن هم وقتی که دانه‌های خشک و بی‌جان، در عرض چند روز زنده می‌شوند، جان می‌گیرند و قد می‌کشد و می‌شوند مهمان سفره‌های هفت‌سین و پای ثابت بساط دستفروش‌ها و مغازه‌های گلفروشی در این روز‌ها؛ سبزه‌های کوچک و بزرگی که عمرشان همین چند روز آخر سال و آن طرف سال است؛ همین چند روز که همه با نگاه کردن به سبزه روحشان را تازه می‌کنند. همین می‌شود که بازار خرید و فروش سبزه هم در این روز‌ها به داغ‌ترین بازار‌ها تبدیل می‌شود. شاید تعجب کنید اگر بشنوید بیشتر این سبزه‌ها کنج خانه‌ها سبز می‌شوند و به خیابان می‌رسند؛ با مواد اولیه خیلی کم‌هزینه و در مقابل سود زیاد.
برای سبز کردن سبزه‌هایی که نزدیک سال تحویل، قیمتشان به ۱۵هزارتومان هم می‌رسد، فقط تهیه چیزی که قرار است سبز شود کافی است؛ یعنی گندم، عدس یا ماش. بین اینها سبزه گندم به‌خاطر ظاهر مرتبش پرطرفدار‌تر است و سود بیشتری هم دارد.
هر سبزه با احتساب گندم کیلویی ۱۲۰۰تومان، برای تولیدکننده‌اش حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ تومان هزینه دارد و اگر بدون واسطه در بازار فروخته شود ۵ تا ۱۰ هزارتومان به فروش می‌رسد. اگر بتوانید در سبز کردن سبزه‌ها ابتکاری هم به خرج دهید مشتری‌های بیشتری پیدا می‌کنید. مثلا مدل‌های کوزه‌ای، عروسکی و… مشتری بیشتری دارند.
بساط اولی درست نبش میدان گرگان است. روی پله‌های سینمای قدیمی گرگان بساط کردهاند. بساطشان بسیار بزرگ است و همه‌چیز هم در بساطشان پیدا می‌شود؛ از ماهی و سبزه و شمع و گل و آینه سفره‌هفت‌سین بگیر تا وسایل چهارشنبه‌سوری و قاب‌عکس و وسایل زینتی. سه‌جوان کنار وسایل نشسته‌‌اند. کارشان نصب کولرگازی است اما از ۱۵اسفند آن کار را موقتا رها کردهاند. هشت‌تا ۹میلیون‌تومان برای خرید اجناس هزینه کردهاند و سودشان از این ۱۵روز کار حدود پنج‌تا شش‌میلیون است. اما با این سود، همچنان شاکی هستند. یکی از آنها که بسیار خسته است، می‌گوید: سال‌های قبل کاسبی بهتر بود. تا الان فروش شب‌عید چنگی به دل نمی‌زند. البته یکی، دو روز مانده به سال تحویل اوضاع بهتر می‌شود و ما هم منتظر همان دو روز آخریم. جوان دیگری می‌گوید: شاید سود خوب باشد اما کار ما این‌روزها ۲۴ساعته است. نمی‌توانیم بساط به این بزرگی با این همه ماهی و سبزه را جمع کنیم.
برای همین شب‌ها نوبتی استراحت می‌کنیم. شبی سه تا چهار ساعت می‌‌خوابیم، آن هم همینجا. ۹ سال است که کارشان همین است و لابد با این همه دردسر سود خوبی از این کار عایدشان می‌شود که این همه سختی را تحمل می‌کنند. آن یکی اما از دو فروشنده اولی شاکی‌تر است. می‌گوید فروشمان بد نیست. حتی بیشتر از آن چیزی است که گفتیم اما اگر ماموران شهرداری اجازه دهند. راه و بیراه می‌رسند و طلب دارند. باید چیزی بدهیم تا بساط را جمع نکنند. همین دیروز یکی‌شان آمده بود و ۵۰۰هزارتومان عوارض می‌خواست! گفته‌ام برود و آخر کار بیاید. اینطوری مطمئن‌‌‌تر است. حداقل کمتر می‌روند و میآیند. یکی دیگر هم اضافه می‌شود. می‌گوید جای دیگری وسایل چهارشنبه‌سوری می‌‌فروخته و سودش هم خیلی خوب است اما اگر شهرداری بگذارد. می‌گوید کاسبی سال پیش خوب بود و بی‌دغدغه. نزدیک انتخابات بود و به همین دلیل بساط کردن کنار خیابان آزاد بود. کسی کاری نداشت. البته همان سال هم ۲۰۰هزارتومان داده‌اند اما باز بهتر از امسال بوده. یکی دیگر سر می‌رسد. یک بسته وسیله آتش‌بازی همراه دارد و می‌گوید آزاد کردن همین جعبه کوچک برایش ۵۰هزارتومان خرج برداشته. اما سود بالایی که برده در مقایسه با این پول‌ها هیچ است. حوالی میدان هفت‌حوض پسر دیگری بساط کرده است. کنار خیابان یک متر از فضا را اشغال کرده و تخم‌مرغ‌رنگی دارد و سماق و سمنو و شمع و آینه و مقداری هم سبزه. محصل است. یک‌میلیون‌و۷۰۰هزارتومان وسیله خریده است و می‌گوید در این ۱۰روزی که اینجاست روزی۷۰ تا ۸۰هزارتومان کاسبی می‌کند. سود کار از نظرش بد نیست و دو، سه‌سالی است نزدیک عید کارش همین است اما می‌گوید باید روزی ۲۰هزارتومان برای این یک متر فضا بدهد و این پول سودش را کم می‌کند. آن یکی مقابل مغازه فروش لوازم‌یدکی موتور، فقط ماهی و سبزه می‌فروشد. ماهی‌ها را خودشان پرورش می‌دهند و سبزه‌ها را هم از میدان گل امام‌رضا(ع) می‌آورد. می‌گوید در کل شاید یکی، دو میلیون برایش بماند. چون سود گل و ماهی زیاد نیست. البته شاید دو روز آخر فروشش خیلی بهتر از اینها باشد.
ماهی مهمان‌های کوچک تنگ شیشه‌ای
با فروش این عیدانه در پول غلت می زنید
ماهی‌ها که جزو جذاب‌ترین اعضای سفره هفت‌سین هستند، بیشترین توجه را در ایام پیش از نوروز به خود اختصاص می‌دهند. ماهی‌های قرمز در اندازه‌ها و شکل‌های متفاوت عرضه می‌شوند که با توجه به اندازه و چند پر بودن دم شان قیمت‌های متفاوتی دارند. طبق آمار هرساله بیش از ۶۰ میلیون ماهی قرمز فروخته می‌شود که یک گردش مالی چند صد میلیاردی را تنها در طول یک‌ماه به‌همراه دارد.
ماهی قرمزها دربساط این افراد هرنوعی درهردبه دیده می شودکه براساس شکل وظاهرآن قیمت گذاری می‌شود و به فروش می‌رسد.
ماهی‌های قرمز کوچک با اینکه عمر زیادی ندارند اما از نخستین روزهای اسفند در بساط دستفروش‌ها دیده می‌شوند و خرید و فروششان در هفته آخر اسفند به اوج می‌رسد؛ درست همان روزهایی که همه با عجله خودشان را برای تحویل سال جدید آماده می‌کنند. اینکه این ماهی‌های کوچک از کی مهمان سفره هفت‌سین ما ایرانی‌ها شده‌اند خیلی مشخص نیست، اما حالا کار به جایی رسیده که خبرگزاری‌ها از گردش مالی بالای خرید و فروش آنها خبر می‌دهند؛ ماهی‌های کوچکی که از حوضچه‌های تولید ماهی تا سفره هفت‌سین راه درازی را طی می‌کنند و قیمتشان چند برابر می‌شود.
به این ترتیب فروشنده‌ای که ۲۰۰ ماهی قرمز را از عمده‌فروش‌های خیابان مولوی دانه‌ای ۷۰۰ تومان می‌خرد آن را بین ۳ تا ۷ هزارتومان بسته به قدوقواره‌اش می‌فروشد و کسب‌وکارش در آخرین روزهای سال سکه می‌شود.
فروش عروسک های سال؛ امسال خروس
براساس تقویم ۱۲ گانه حیوانی، هر سال با نام حیوانی شناخته می‌شود و باعث می شود که عروسک برخی از حیوانات پرفروش شود. عروسک هایی که با قیمت های مختلفی به فروش می‌رسد. از آن جایی که سال ۱۳۹۶ سال خروس است، عروسک ها و مجسمه های خروس در صدر قرار دارد. مجسمه این حیوان به طور عمده دانه ای ۳۵۰۰ تومان تهیه می شود اما به قیمت ۶۰۰۰ تومان تا۹۰۰۰ تومان فروخته می‌شود. علاوه بر عروسک این حیوان، عروسک حاجی فیروز در میان سفره هفت‌سین هر یک از ایرانیان دیده می‌شود، که به طورعمده دانه ای ۱۰۰۰ تومان اما دانه ای ۲۰۰۰تومان تا ۴۰۰۰ تومان فروخته می‌شود.
سود سمنو زیاد نیست
در همین نمایشگاه بهاره خانمی سمنو می‌فروشد. یک هفته است غرفه را اجاره کرده است. می‌گوید سمنوها را از کرمان می‌خرد کیلویی ۱۲هزارتومان و خودش تنها کیلویی ۱۵هزارتومان می‌فروشد. ظرف‌های کوچک را نشان می‌دهد هرکدام ۲۵۰گرم وزن دارد و دانه‌ای پنج‌هزارتومان قیمتش است. می‌گویم با این حساب روی هرکیلو سه‌هزارتومان سود نمی‌کنی، هشت‌هزارتومان برایت سود دارد. حرف را تغییر می‌دهد و می‌گوید هرچه هست سودش کم است. برای همین کنار این کار، غذا هم می‌پزم، هم غرفه‌داران و هم بازدیدکنندگان غذا می‌خرند و نصفش سود است. خیلی خوب است خیلی. بازارش از سمنو هم بهتر است. سال بعد هم می‌آیم. جایی دیگر کنار خیابان مردی بساط سمنو دارد. ظرف‌ها را یکی‌یکی روی هم چیده و در حال راه‌انداختن مشتری‌ها تندوتند حرف می‌زند. دو، سه‌سالی است که در همین خیابان حوالی غرب تهران سمنو می‌فروشد. سال پیش حوالی بازار بوده. کار و کاسبی آنجا بهتر است. یک‌سال هم تجریش بوده می‌گوید آنجا هم بد نبود. اینجا هم بد نیست. روزی صدهزارتومانی فروش دارم. نصفش سود است. می‌پرسم ۱۰روز کار می‌‌کنی برای ۵۰۰هزارتومان؟ می‌گوید نه کمی بیشتر. دو، سه‌برابر. بستگی دارد. مردم زیاد سمنو نمی‌خرند. سود در فروش ماهی است و سبزه.
تخم مرغ های رنگی
تخم مرغ های رنگی بخش دیگر سفره هفت سین را شکل می دهد که در بازار به فروش می رسد. اما خیلی از مردم ترجیح می دهند که آن را در خانه تولید کنند. آن طور که فروشندگان ابراز می کنند بسته های ۸۰ عددی سفالی تخم مرغ ها به قیمت ۲۵۰۰ تومان خریداری می شود و برای مصرف کننده نهایی تا ۵۰۰۰ تومان هم به فروش می رسد. این مساله باعث شده که تخم مرغ های رنگی، بعضا برای فروشندگان آن ها طلایی باشند.
درآمد ۱۵میلیونی حاجی‌فیروزها؟
۱۵۰ثانیه چراغ‌قرمز است. دو مرد دایره‌زنگی به دستشان شعر حاجی‌فیروز می‌خوانند. تا چراغ سبز شود شیشه هشت‌تا ۱۰ماشین پایین می‌آید و حاجی‌فیروزها یکی‌یکی اسکناس‌ها را می‌گیرند. تا چراغ سبز شود ۱۰ تا ۲۰هزارتومانی کار کردهاند و بلافاصله چراغ بعدی. شغلش را نمی‌گوید. درآمدش را هم. اما می‌گوید از اواخر بهمن‌ماه کارش همین است. گاهی می‌آید و گاهی نه. جایش را هم تغییر می‌دهد. تاکید می‌کند خیابان‌های بالاشهر بهتر است. هم پر از چراغ‌قرمز است، هم ترافیک بیشتر است و هم اسکناس‌ها درشت‌تر. روزی پنج‌تا شش‌ساعت می‌آید و هر یک‌ساعت حداقل پشت ۱۰چراغ‌قرمز دایره‌زنگی می‌زند. اسکناس‌ها را بین دستش جابه‌جا می‌کند. می‌گوید کاسبی بد نیست اما سخت است. اصرارم فایده‌ای ندارد و درآمد یک‌ماهه را که نمی‌گوید هیچ، درآمد یکی از چراغ‌ها را هم حتی. مشتی اسکناس هزارتومانی و دوهزارتومانی دستش است. می‌گوید این مال این چراغ است. حدودا ۲۰هزارتومانی هست. حساب می‌کنم اگر هرساعت پشت پنج چراغ هم بماند ساعتی صدهزارتومان کار می‌کند و روزانه باید ۵۰۰تا۶۰۰هزارتومان کاسب باشد و یک‌ماه کارکردن می‌شود ۱۵میلیون‌تومان یا کمی بیشتر. اتوبان تقریبا قفل است و ماشین‌ها آرام حرکت می‌کنند و در این‌همه شلوغی شب عید حاجی‌فیروز جوان مشغول کاسبی است. می‌گوید دانشجو است. اما مرد همراهش شغلش و درآمدش را نمی‌گوید. تنها تاکید می‌کند اینقدری هست که چند سالی است یک‌ماه آخر سال کار و کاسبی‌اش را رها کند و حاجی‌فیروز شود. مسیر سنگین همت جای مناسبی است. فقط شب‌ها میآیند و درآمدش اینقدر هست که نیازی به حضور تمام‌وقت روزانه نداشته باشد.
کامی شیرین با شیرینی‌های خانگی
حتما با ما موافقید که طعم شیرینی‌های خانگی طعم خاطره‌انگیزی است که خیلی‌ها را به روزهای خوش کودکی می‌برد؛ روزهایی که نخودچی و شیرینی بهشتی در کنج خانه‌ها درست می‌شد. مزه آن شیرینی‌ها هنوز زیر زبان خیلی‌هاست؛ شاید به‌خاطر همین است که ترجیح می‌دهند شیرینی عیدشان را از بین شیرینی‌های خانگی و دست‌ساز تهیه کنند. پخت شیرینی در خانه جزو کارهای خانگی سودآوری است که نه تنها در این روز‌ها که در بقیه ماه‌های سال هم مشتری‌های مخصوص خودش را دارد.
یک بسته کوچک شیرینی نخودچی خانگی در بازار بین ۱۳ تا ۱۸ هزار تومان قیمت دارد که با احتساب قیمت آردنخودچی، شکر، روغن، هل و زعفران، سودزیادی را نصیب تولید کننده و فروشنده می‌کند، مخصوصا اگر فروشنده در فر خانه خودش این شیرینی‌های مخصوص بازارچه‌های شب عید را پخته باشد و بدون واسطه آن را به‌دست مصرف‌کننده‌ها برساند. (مینا مولایی/همشهری)
بهترین کالا برای دستفروشی, خرید سبزه عید, خرید سفره هفت سین, خرید ماهی عید, درامد زایی در نوروز, درامد شب عید, سبزه عید, شب عید, شب عید چی بفروشم, فروش ماهی عید, فروش ماهی قرمز, کاسبی شب عید, کسب و کار, کسب و کار شب عید, گلد فیش, ماهی عید, مشاغل پردرآمد شب عید, مشاغل پرسود در ایام نوروز, مشاغل شب عید
